Tweede Kamer is nu niet meer tegen een ‘Fort Europa’ - Hoofdinhoud

In aanloop naar de Europese top sprak de Tweede Kamer ook over migratiedeals. Een meerderheid van de parlementariërs is daar nu voor.

Bram van Ojik (GroenLinks) staat er nu alleen voor. Het Kamerlid heeft zijn bondgenoten in de Tweede Kamer in de strijd tegen migratiedeals van de Europese Unie met Afrikaanse landen verloren. Toen het parlement vorige week stemde over zulke deals was 85 procent voor. „Dit is pijnlijk”, zei Van Ojik donderdag tijdens een debat over Europees migratiebeleid.

Deze week praten Europese regeringsleiders weer over een nieuw, gemeenschappelijk asielbeleid. Eén van de kwesties is deals met Noord-Afrikaanse landen om migranten tegen te houden die naar Europa willen. In nieuw te bouwen asielcentra moeten asielzoekers dan een asielaanvraag indienen.

Drie jaar geleden was het nog Malik Azmani (VVD) die alleen stond. De buitengrenzen van Europa moesten dicht, vond hij in zijn ‘migratienota’, en met landen aan de buitengrenzen moest de EU afspraken maken over het tegenhouden van migranten. Het debat is inmiddels zijn kant op geschoven. Een overwinning? „Nee, zo voelt dat niet”, zegt Azmani. Maar „tevreden” is hij wel.

Want van de coalitie van partijen die in de vorige kabinetsperiode nog tegen deals met Noord-Afrikaanse landen was, is alleen GroenLinks over. D66 en de ChristenUnie hebben zulke overeenkomsten geaccepteerd met het ondertekenen van het regeerakkoord. PvdA - wel voor de asieldeal met Turkije, maar lange tijd tegen overeenkomsten met Noord-Afrikaanse landen - en de SP - tegenstander van de Turkijedeal - staan nu ook open voor deals met landen buiten Europa.

Daarmee steunt een Kamermeerderheid nu een ‘Fort Europa’ met een ophaalbrug. Want helemaal dicht, zoals Azmani voorstelde, gaan de grenzen niet op basis van de huidige voorstellen. Oorlogsvluchtelingen moeten toegang tot Europa blijven houden - via asielaanvragen in derde landen - vinden ChristenUnie, D66, PvdA en SP.

Hoeveel laat Europa er toe? Jasper van Dijk (SP) „gaat geen aantallen noemen”. Dat is afhankelijk van wat voor mensen, economische migranten of vluchtelingen, er in die centra terechtkomen, zegt Kamerlid Maarten Groothuizen (D66).

Er is ook wel wat veranderd, erkennen Kamerleden. De aantallen migranten die Europa bereiken zijn gedaald: 40.000 dit jaar, 1 miljoen op hetzelfde moment in 2015. „Maar de politiek in Europa is anders dan toen”, zegt Groothuizen. „Merkel staat onder druk, populisten zitten in meerdere landen in de regering.” Europa zou bovendien niet nóg zo’n grote toestroom als in 2015 aankunnen.

Voor ChristenUnie, D66, PvdA en SP zijn de deals ‘ja, tenzij’. Mensenrechten mogen niet geschonden worden, er moet zorg, onderdak en voedsel in de asielcentra zijn.

Met welke landen zo’n deal mogelijk is vindt Groothuizen „moeilijk te zeggen”. Met Libië, na de NAVO-interventie en val van Gaddafi in 2011 in anarchie vervallen, in ieder geval niet. Van Dijk (SP): „Misschien met Tunesië. Algerije is lastig. Marokko misschien.” Azmani: „Een deal met Turkije had ook niemand verwacht.”

https://www.nrc.nl/nieuws/2018/06/27/tweede-kamer-is-nu-niet-meer-tegen-een-fort-europa-a1608066