Rutte 3 kiest voor multinationals boven mensen - Hoofdinhoud

Vandaag bespreek ik in de Eerste Kamer het ‘Belastingplan’.

Dit is een combinatie van een aantal verschillende belastingwijzigingen die vanaf 2019 in moeten gaan. Oorspronkelijk zat hier ook de dividendbelasting bij, maar dat onzalige plan is gelukkig van tafel. Maar nog steeds kiest dit kabinet ervoor om multinationals boven mensen te stellen.

De PvdA wil dat mensen zeker zijn van eerlijke belastingen, maar vindt de rechtvaardigheid in de huidige voorstellen ver te zoeken. Terwijl de laagste inkomens er het minst op vooruit gaan, wordt het toptarief verlaagd tot onder de 50 procent. Huurders gaan er de helft op vooruit ten opzichte van kopers. Uitkeringsgerechtigden blijven achter bij mensen met een baan. En mensen in de ziektewet verliezen gemiddeld 900 euro en in individuele gevallen duizenden euro’s per jaar.

De PvdA wil dat mensen zeker zijn van eerlijke belastingen, maar vindt de rechtvaardigheid in de huidige voorstellen ver te zoeken.

Dat laatste vindt de PvdA niet alleen oneerlijk, maar echt asociaal. En dat terwijl Shell in Nederland geen eens winstbelasting betaalt. Waar de ‘normale, gewone Nederlander’ níet wordt uitgenodigd op het Catshuis, is het bedrijfsleven een graag geziene gast van dit kabinet. Wimar Bolhuis becijferde al in zijn proefschrift (Van woord tot akkoord) dat de lasten op arbeid en inkomen veel hoger uitkomen dan in campagnes is beloofd, terwijl de lastendruk voor het bedrijfsleven juist lager uit komt.

Voor een goed vestigingsklimaat is het minstens zo belangrijk dat in een land goede scholen zijn, goede gezondheidszorg is en dat het veilig is op straat.

Nu het kabinet eindelijk overstag is gegaan rondom de dividendbelasting, blijft het volhouden dat dan wél de winstbelasting voor bedrijven verlaagd moet worden om het vestigingsklimaat te verbeteren. Maar voor een goed vestigingsklimaat is het minstens zo belangrijk dat in een land goede scholen zijn, goede gezondheidszorg is en dat het veilig is op straat. Echter, van de beloften van het kabinet om stevig te investeren in de publieke sector komt weinig terecht, terwijl de bedrijven hun 4 miljard via de lagere winstbelastingen straks wel binnen hebben.

Zwakste schouders, zwaarste lasten

Niet alleen worden de bedrijven gefêteerd, tegelijkertijd worden de lagere inkomensgroepen juist hard geraakt. Zo zijn we bezorgd dat de verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent juist de lagere inkomensgroepen harder raakt omdat zij verhoudingsgewijs meer uitgeven aan goederen en diensten die lager worden belast. Ook bij de vergroeningsmaatregelen vrezen wij dat de zwakste schouders de zwaarste lasten moeten dragen. Neem de ODE-heffing op gas en stroom. De tarieven voor huishoudens liggen 13 tot 66 keer zo hoog als voor sommige bedrijven. Wij zouden liever zien dat lage inkomensgroepen worden ontzien door een verhoging van de teruggave aan energiebelasting via de energierekening.

De multinationals worden ontzien en de laagste inkomens er het minst op vooruitgaan. Een keuze die wij niet gemaakt zouden hebben.

Ten slotte hebben we er aandacht voor gevraagd dat ons belastingstelsel soms onnodig complex is voor burgers. Het doet soms denken aan de Brits-Franse dramafilm I, Daniel Blake, waarin een 59-jarige Engelse meubelmaker na een hartinfarct voor het eerst in zijn leven hulp nodig heeft van de overheid, maar verstrikt raakt in de bureaucratische rompslomp. In Nederland heeft een alleenstaande ouder met een deeltijdbaan en twee kinderen te maken met 12 inkomstenelementen, 18 verschillende formulieren en 80 betalingsmomenten per jaar. Wij zouden liever zien dat dat ‘doenlijker’ wordt gemaakt voor mensen.

Kortom, het kabinet komt met veel voorstellen en geeft in totaal 6,4 miljard euro aan publiek geld uit aan belastingcadeautjes zonder een fundamentele belastinghervorming door te voeren. En de keuzes die worden gemaakt zijn op veel punten onrechtvaardig, omdat de multinationals worden ontzien en de laagste inkomens er het minst op vooruitgaan. Een keuze om multinationals boven mensen te stellen. Een keuze die wij niet gemaakt zouden hebben.

⇒ Lees hier mijn gehele inbreng: Belastingplan 2019 plenaire inbreng (pfd)