Doorbraak voor modernisering auteursrecht in digitale eengemaakte markt

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 13 februari 2019.

Vandaag hebben het Europees Parlement i, de Raad i van de EU en de Commissie i politiek overeenstemming bereikt om het Europese auteursrecht het digitale tijdperk binnen te voeren, met tastbare voordelen voor alle creatieve sectoren, de pers, onderzoekers, onderwijzend personeel, instellingen voor cultureel erfgoed en burgers.

De vandaag gesloten politieke overeenkomst houdt in dat het auteursrecht zal worden aangepast aan de wereld van vandaag waarin we voornamelijk toegang hebben tot creatieve en journalistieke inhoud via muziekstreamingdiensten, video-on-demandplatforms, nieuwsaggregatiediensten en platforms met door gebruikers geüploade content. De overeenkomst moet de komende weken door het Europees Parlement en de Raad van de EU worden bekrachtigd.

Vicevoorzitter voor de Digitale Eengemaakte Markt Andrus Ansip i: "Dat er nu in de hele EU eindelijk moderne auteursrechten gelden, is een belangrijke prestatie, maar het had al veel eerder moeten gebeuren. De onderhandelingen waren moeilijk, maar uiteindelijk hebben we dan toch een eerlijk en evenwichtig resultaat waarmee digitaal Europa uit de voeten kan: de vrijheden en rechten die internetgebruikers op dit moment genieten, worden versterkt, makers zullen een betere vergoeding krijgen voor hun werk, en de interneteconomie krijgt duidelijker regels om goed te functioneren en tot bloei te komen."

Mariya Gabriel i, commissaris voor Digitale Economie en Samenleving: "De langverwachte goedkeuring van de auteursrechtenrichtlijn is een cruciale hoeksteen voor onze digitale eengemaakte markt. De richtlijn biedt een duidelijker juridisch kader dat geschikt is voor de digitale wereld en zal de culturele en creatieve sectoren versterken en een meerwaarde bieden voor de Europese burgers."

Betere bescherming voor Europese auteurs, uitvoerend kunstenaars en journalisten

De nieuwe richtlijn versterkt de positie van Europese auteurs en uitvoerend kunstenaars in de digitale omgeving en versterkt de kwaliteitsjournalistiek in de EU. Enkele concrete voorbeelden:

  • - 
    Iedereen die actief is in de creatieve sector zal de voordelen ervaren, met name ontwerpers en spelers in de audiovisuele en de muzieksector, doordat hun positie tegenover platforms wordt versterkt. Daardoor zullen ze meer controle kunnen uitoefenen op het gebruik van hun inhoud, die door gebruikers op deze platforms wordt geüpload, en zullen ze daarvoor een vergoeding kunnen ontvangen.
  • - 
    Voor het eerst wordt een passende vergoeding voor auteurs en uitvoerende kunstenaars als beginsel in het Europese auteursrecht vastgelegd.
  • - 
    Auteurs en uitvoerende kunstenaars krijgen toegang tot transparante informatie over de manier waarop hun werken en uitvoeringen worden gebruikt door uitgevers en producenten. Zo zullen ze gemakkelijker kunnen onderhandelen over toekomstige contracten en een eerlijker deel van de gegenereerde inkomsten ontvangen.
  • - 
    Indien uitgevers of producenten de rechten die auteurs en uitvoerende kunstenaars aan hen hebben overgedragen, niet benutten, mogen deze laatsten die rechten weer intrekken.
  • - 
    Europese persuitgevers krijgen een nieuw recht, waardoor ze gemakkelijker kunnen onderhandelen over de manier waarop hun inhoud wordt hergebruikt op onlineplatforms. Zo zullen journalisten recht hebben op een groter deel van de inkomsten uit het onlinegebruik van perspublicaties. Dit recht zal geen gevolgen hebben voor burgers en individuele gebruikers, die links naar nieuwsberichten kunnen blijven gebruiken en delen zoals ze dat nu ook al doen.

Nieuwe regels voor een betere bescherming van burgers en internetgebruikers

De gebruikers zullen profiteren van de nieuwe vergunningsregels die hen in staat zullen stellen om legaal auteursrechtelijk beschermde inhoud op platforms als YouTube of Instagram te uploaden. Zij zullen ook voordeel hebben bij de maatregelen ter bescherming van de vrijheid van meningsuiting wanneer zij video's uploaden met inhoud van rechthebbenden, namelijk in memes of parodieën. De belangen van de gebruikers worden gewaarborgd met doeltreffende mechanismen waarmee elke ongerechtvaardigde verwijdering van inhoud door platforms snel kan worden aangevochten.

De nieuwe richtlijn geeft een bredere toegang tot kennis dankzij een vereenvoudiging van het auteursrecht op het gebied van tekst- en datamining voor onderzoeks- en andere doeleinden, voor onderwijs en het behoud van cultureel erfgoed:

  • - 
    Onderzoeksorganisaties, universiteiten en andere gebruikers zullen het groeiende aantal online beschikbare publicaties en data ten volle kunnen benutten voor onderzoeks- of andere doeleinden. Ze zullen namelijk genieten van een uitzondering op het auteursrecht voor tekst- en datamining op grote datasets. Dit zal ook de ontwikkeling van data-analyse en kunstmatige intelligentie in Europa ten goede komen.
  • - 
    Studenten en docenten zullen auteursrechtelijk beschermd materiaal kunnen gebruiken in onlinecursussen ter illustratie bij het lesmateriaal, en dit over de grenzen heen.
  • - 
    Er zullen geen auteursrechtelijke beperkingen gelden voor de instandhouding van cultureel erfgoed in de collecties van Europese musea, archieven en andere instellingen voor cultureel erfgoed.

Gebruikers zullen ook toegang krijgen tot werken, films of muziekopnames die momenteel in Europa niet langer commercieel beschikbaar zijn, en bovendien tot een grotere verscheidenheid aan Europese audiovisuele werken op video-on-demandplatforms.

Zij zullen helemaal vrij en met volledige rechtszekerheid kopieën van schilderijen, beeldhouwwerken en andere kunstwerken kunnen delen in het publieke domein.

Volgende stappen

De overeengekomen tekst moet nu formeel worden bekrachtigd door het Europees Parlement en de Raad. Zodra dat is gebeurd en de tekst is bekendgemaakt in het Publicatieblad van de EU, hebben de lidstaten 24 maanden de tijd om de nieuwe regels om te zetten in hun nationale wetgeving.

Achtergrond

Uit de enquêtes van de Commissie in 2016 bleek dat 57 % van de internetgebruikers toegang had tot persartikelen via sociale netwerken, nieuwsaggregatiediensten of zoekmachines. Van deze gebruikers las 47 % zonder door te klikken fragmenten die door deze sites worden verzameld. Dit sluit aan bij wat we zagen in de muziek- en de filmindustrie: in de EU luisterde en keek 49 % van de internetgebruikers online naar muziek of audiovisuele content en keek 40 % van de 15- tot 24-jarigen ten minste eenmaal per week online televisie. Deze trend is sindsdien nog veel sterker geworden.

In september 2016 heeft de Europese Commissie voorgesteld om in het kader van de strategie voor een digitale eengemaakte markt het Europese auteursrecht te moderniseren om voor een Europese culturele opleving te zorgen.

De hervorming van het auteursrecht van de EU is een prioritair dossier voor het Europees Parlement, de Raad van de EU en de Europese Commissie, die zich ertoe verbonden hebben om het binnen dit wetgevingsmandaat goed te keuren. De huidige EU-regels inzake auteursrecht dateren van 2001, digitaal gezien een eeuwigheid geleden. In die tijd was er nog geen sprake van sociale media en van video-on-demand, digitaliseerden musea hun collecties nog niet en boden docenten geen online cursussen aan.

Het akkoord dat vandaag is bereikt, maakt deel uit van een breder initiatief om het Europese auteursrecht aan te passen aan de digitale realiteit. In december 2018 hebben de medewetgevers van de EU overeenstemming bereikt over nieuwe regels om het voor Europese omroepen gemakkelijker te maken om bepaalde programma's online beschikbaar te stellen op hun rechtstreekse of catchupdiensten. En Europeanen die in hun eigen lidstaat films, sportuitzendingen, muziek, e-boeken en games kopen of erop geabonneerd zijn, moeten daar sinds 1 april 2018 ook toegang toe hebben als zij op reis zijn in een ander EU-land of daar tijdelijk verblijven.

Meer informatie

IP/19/528

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail

Meer over ...