Pas na 100 jaar artikel 23 van de grondwet aan - Hoofdinhoud
Vorige week meldde het kabinet dat het Cornelius Haga Lyceum een bezoek van de onderwijsinspectie had verhinderd.
Dat op die school salafistische aanjagers actief waren en kinderen denkbeelden probeerden mee te geven die ingaan tegen de rechtsstaat en tegen de democratie. Dat bestuurders van de school banden hadden met een terreurorganisatie.
De gemeente eiste het vertrek van het schoolbestuur. Verschillende islamitische organisaties sloten zich daar bij aan. Het kabinet kondigde onderzoek en wetswijziging aan.
Maar de school is nog open en het bestuur zit er nog.
We moeten de gemeente Amsterdam steunen en afdwingen dat het bestuur opstapt.
Wat mij betreft kunnen we deze situatie niet accepteren. We moeten de gemeente Amsterdam steunen en afdwingen dat het bestuur opstapt. De financiering moet kunnen worden gestopt. Daarnaast moet de gemeente in het geval van een concrete noodsituatie direct kunnen ingrijpen. Door hen de bevoegdheid te geven scholen direct te sluiten als er aanwijzingen zijn voor banden met terroristische organisaties.
Maar we moeten ons ook afvragen hoe het zo ver heeft kunnen komen.
Al jaren probeert de gemeente Amsterdam - al sinds ik er wethouder was - deze school tegen te houden. Maar de schoolleiding won uiteindelijk de rechtszaak. De overheid stelt immers eisen rondom de kwaliteit van het onderwijs, maar niet aan de democratische vorming op die school.
Het is de hoogste tijd om artikel 23 te moderniseren.
De rechter verwijst naar artikel 23 van onze grondwet - de vrijheid van onderwijs. Dat is een groot goed. Ontstaan uit een beroemd compromis: de pacificatie van 1917. De confessionelen kregen financiering van scholen op een religieuze grondslag, de sociaaldemocraten en liberalen kregen het algemeen mannenkiesrecht. Twee jaar later gevolgd door het algemeen vrouwenkiesrecht. En zo ontstond een uniek systeem van particuliere scholen met een specifieke religieuze of levensbeschouwelijk oorsprong, maar betaald door de Staat.
Dat is bijna honderd jaar geleden. En we zien dat dit grondwetsartikel ook misbruikt kan worden. Ik heb er niks op tegen als een school gesticht is vanuit een bepaalde levensbeschouwing. Maar je wil zeker zijn dat een school altijd een plek is waar kinderen kunnen dromen. Waar hun horizon wordt verbreed. Waar ze onze basiswaarden meekrijgen. Waarden die niet onderhandelbaar zijn. Zoals de gelijkheid van mannen en vrouwen. En van homo’s en hetero’s. Een plek waar ze worden voorbereid op een leven in onze diverse, open en vrije samenleving.
Gelijke kansen en het recht op onderwijs moeten de nieuwe basis vormen.
Het is de hoogste tijd om artikel 23 te moderniseren. Een school die kinderen opsluit een parallelle samenleving heeft hen uiteindelijk niks te bieden. Daar mag de onderwijsvrijheid nooit toe leiden. Gelijke kansen en het recht op onderwijs moeten de nieuwe basis vormen.