Alomvattende benadering van het onderwijzen en leren van talen - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 189/15

In de mededeling „De Europese identiteit versterken via onderwijs en cultuur” (1) presenteert de Europese Commissie de visie van een Europese onderwijsruimte waar kwalitatief hoogwaardige en inclusieve voorzieningen voor onderwijs, opleiding en onderzoek niet door grenzen worden belemmerd; waar het standaardpraktijk is geworden om in een andere lidstaat te studeren, te leren of te werken; waar veel meer mensen naast hun moedertaal nog twee andere talen spreken, en de mensen een sterk gevoel hebben van hun identiteit als Europeanen, evenals een besef van het gedeeld cultureel en taalkundig erfgoed en de verscheidenheid van Europa.

Tijdens de informele werkvergadering op de top van Göteborg voor eerlijke banen en groei hebben de staatshoofden en regeringsleiders een debat gevoerd over de rol van onderwijs en cultuur voor de toekomst van Europa. In de conclusies van de Europese Raad van 14 december 2017 (2) wordt de lidstaten, de Raad en de Commissie verzocht om, overeenkomstig hun respectieve bevoegdheden, verder te werken op dit terrein.

In de op 15 en 16 maart 2002 in Barcelona aangenomen conclusies van de Europese Raad wordt aangedrongen op verdere onderwijsmaatregelen ter „verbetering van de beheersing van basisvaardigheden, met name door het onderwijs van ten minste twee vreemde talen vanaf zeer jonge leeftijd”.

Geletterdheid en meertaligheid (competentie in meerdere talen) behoren tot de acht sleutelcompetenties in de aanbeveling van de Raad inzake sleutelcompetenties voor een leven lang leren (3).

In de visie van een Europese onderwijsruimte staat meertaligheid (4) (als competentie) centraal. Gelet op de toenemende mobiliteit op het gebied van onderwijs, opleiding en werk in de Unie, de toenemende migratie uit derde landen naar de Unie, en de samenwerking in de wereld in het algemeen, moeten onderwijs- en opleidingsstelsels zich opnieuw beraden op de uitdagingen bij het onderwijzen en leren van talen en op de kansen die de taalverscheidenheid in Europa biedt.

Door het leren en het onderwijzen van talen te verbeteren en te intensiveren, kunnen onderwijs en opleiding een sterkere Europese dimensie krijgen. Het kan de ontwikkeling van een Europese identiteit in al haar diversiteit bevorderen — in aanvulling op lokale, regionale en nationale identiteiten en tradities — en meer begrip kweken voor de Unie en haar lidstaten. Competentie in meerdere talen leidt tot een beter begrip van andere culturen en draagt op die manier bij tot de ontwikkeling van burgerschaps- en democratische competenties.

Bijna de helft van de Europeanen (5) geeft aan dat zij geen gesprek in een andere taal dan hun eerste taal kunnen voeren (6). Onvoldoende competentie in meerdere talen veroorzaakt problemen en bemoeilijkt — vooral in grensgebieden — zinvolle grensoverschrijdende contacten tussen overheden en burgers (7).

Slechts vier op de tien leerlingen in het middelbaar onderwijs bereikt het niveau van „onafhankelijk gebruiker” in hun eerste vreemde taal, oftewel het vermogen om een eenvoudig gesprek te voeren. Slechts een kwart bereikt dit niveau in hun tweede vreemde taal (8). Een vergelijkend onderzoek van de talen die in onderwijs en opleiding worden onderwezen, heeft aangetoond dat de meeste lidstaten problemen hebben om op het gebied van talen goede leerresultaten te bewerkstelligen. Hoewel...