Fanatiekelingen nemen anderen de maat - Hoofdinhoud
Het zal diep in de mens geworteld zitten. We hebben (allemaal) de neiging te proberen anderen te overtuigen van het eigen gelijk. Zeker als we iets heel zeker weten. En hoe zekerder we iets ‘weten’, hoe meer die neiging op de voorgrond treedt. Hoe fanatieker, hoe groter de neiging anderen de maat te nemen. Dat is op zich niet erg. Maar het kan gaan hinderen.
Een kleine gemotiveerde minderheid kan het de meerderheid behoorlijk lastig maken. Iedereen vindt duurzaamheid belangrijk. Maar niet iedereen is gediend van het gedram van extreme milieu clubjes. Niemand is voor racisme. Maar niet iedereen wil om de haverklap horen dat hij er onbewust racistische denkbeelden op na houdt. En wie op twitter vraagtekens durft te plaatsen bij kwaadaardig hufterig rechts radicaal gedachtengoed, krijgt onder de noemer ‘vrijheid van meningsuiting’ een leger ‘trollen’ over zich heen. Radicale clubjes weten heel goed onze democatische vrijheden te bespelen en te gebruiken, om hun eigen gelijk verder door te drukken.
Misschien heb ik het mis. Maar ik zie het als volgt. Het zijn zelden de vrijzinnigen die anderen de maat nemen. Het zijn zelden de gematigden die een groot deel van hun tijd besteden aan het uitventen van hun boodschap. Voor de redelijke meerderheid geldt meestal niet dat het doel alle middelen heiligt. Andersom is het vaak wel het geval. Een strenge, orthodoxe, gedreven minderheid koeieneert de meerderheid net zo lang tot ze hun zin hebben. Of tot hen duidelijk een halt wordt toegeroepen. En dat geldt voor links- rechts- moslim-, christen-, milieu- en andere activisten.
Wie heeft daar nu last van zou je zeggen? Nou in de eerste plaats mensen die er het dichtst bij staan natuurlijk. Tegen hen zijn radicalen het felst. Het maakt volgens mij niet uit over welke stroming of club je spreekt. Als je niet uitkijkt drukken de fanatiekelingen de gematigden er gewoon uit. En nemen zij de macht over. Daar zijn veel, heel veel voorbeelden van. Natuurlijk lukt dat niet altijd. Maar daarvoor moeten ook de gematigden van zich laten horen. En zich het liefst organiseren.
Politiek gezien is het indammen van dergelijke drammers niet zo gemakkelijk. Want we hebben een vrije en open samenleving. En iedereen mag (in principe) zeggen wat hij denkt. Drammers een halt toeroepen wordt lastig voor wie de rechtsstaat wil respecteren. Voor je het weet noemen de radicalen zich slachtoffer. En buitelt half weldenkend Nederland over elkaar heen om deze ‘slachtoffers’ te beschermen. Maar een weerbare democratie bestaat uit weerbare burgers. De overgrote meerderheid van Nederland heeft het niet op groepjes fanatiekelingen die anderen de maat nemen. Het wordt tijd dat die meerderheid van zich laat horen.