Wetgevingsoverleg Water - Hoofdinhoud

Voorzitter, Nederland is een echt waterland. De VVD wil droge voeten houden en schoon drinkwater uit de kraan. Met een lange kustlijn en via de vele rivieren en wateren die ons land kent, genieten we volop van het water. Maar water kan ook een gevaar vormen, want 2/3 van Nederland ligt onder de zeespiegel.

Het is voor Nederland belangrijk om ons goed te weren tegen het water en eventuele overstromingen door rivieren. Nederland heeft dit goed op orde. We noemen onszelf wereldleider in watermanagement. Maar er is geen reden om achterover te leunen.

Onze zeespiegel gaat wellicht stijgen op een manier dat we het merken vanaf 2050 en we hebben te maken met steeds extremere weersomstandigheden.

Door extreme droogte, maar ook hevige regenbuien wisselt de stand van het rivierwater erg regelmatig. De boeren hebben last van de verzilting van de bodem of ondergelopen akkers.

Watermanagement is daarom erg belangrijk voor Nederland, niet alleen om voeten droog te houden, maar ons ook te verzekeren van voldoende en schoon drinkwater voor iedereen.

Gelukkig hebben we het Deltaprogramma opgesteld om Nederland te beschermen met daarin Deltaplannen voor Waterveiligheid en Zoetwater. Nederland is daarmee ongeveer het enige land ter wereld waar investeringen in waterbeheer en waterkwaliteit langjarig gegarandeerd zijn.

De nieuwe normen voor waterveiligheid zijn omgezet in een investeringsprogramma om dijken te verhogen. Nederland investeert fors in waterkwaliteit. En ook voldoende zoetwater is van groot belang voor de agrarische sector, maar ook voor de BV NL, want we verdienen met elkaar circa 7 miljard in de (internationale) watersector.

Er zijn altijd partijen die dat alle maatregelen niet ver genoeg gaan, voor die mensen wijzen ik op de titel: Doorwerken aan de Delta, blijf nuchter, alert en voorbereid.

Een paar onderwerpen die ik aanstip:

Lozen vervuild water in lokale wateren.

De Waterschappen in Brabant hebben bij mij aan de bel getrokken vanwege water dat ze nu in lokale wateren lozen, en dat doen ze omdat het lozen in de Maas meer belasting kost. Maar vanwege milieu zal het lozen in de Maas minder schadelijk zijn dan wanneer het lokaal in kleinere wateren geloosd wordt. Herkent de minister dit? Is zij bereid om samen met de Waterschappen anders naar een oplossing te zoeken?

Stand van zaken droogte

Daar waar je voor de watervoorziening volledig afhankelijk bent van regen, is afgelopen jaren relatief weinig neerslag gevallen. Hierdoor is in deze gebieden een situatie ontstaan waarbij het neerslagtekort vergelijkbaar is met 2018. Als gevolg van deze twee droge zomers achter elkaar stonden in deze gebieden de natuur en de landbouw onder druk. Ik wil vragen of we goed voorbereid zijn op nieuwe droge zomers? Zijn er genoeg watervoorraden aanwezig om te garanderen dat de landbouw niet in de problemen komt? Ik heb hiervoor nog een aangehouden motie achter de hand mbt strategische watervoorraden en die is mij gevraagd aan te houden.

Volkerak - Zoommeer

Om het land te beschermen sluiten de stormvloedkeringen van de Deltawerken. Het water uit de Maas en de Rijn kan in die situatie in zee uitstromen en hoopt zich op in het Haringvliet en Hollandsch Diep. Om ook in die extreme situaties overstromingen in het rivierengebied te voorkomen, is een waterberging nodig: een gebied waar het water uit de rivieren tijdelijk kan worden opgeslagen. Met het inrichten van het Volkerak-Zoommeer als tijdelijke waterberging, blijft Nederland beschermd tegen de gevolgen van extreme weersomstandigheden.

Momenteel zijn er plannen om het zoetwater Volkerak-Zoommeer te gaan verzilten en dat heeft veel vragen opgeroepen. Veel boeren gebruiken het Volkerak-Zoommeer om hun gewassen te beregenen, dit zou dan niet langer kunnen. Vele partijen en recreanten vragen om zoet en eerdere problemen met blauwalg zijn reeds opgelost. Daarbij zijn er aan het verzilten van het Volkerak-Zoommeer veel kosten verbonden.

Ik wil weten of verzilting echt nodig is? Gezien de vele belangen en afwegingen daarin en met de lessen van de droogte, acht ik zoet water en de kwaliteit belangrijker, dan ziltig natuurherstel.

Ik overweeg een motie om het Volkerak zoet te laten. Want de VVD wil de hoeveelheid zoet water in Nederland veiligstellen.

Dat is niet alleen belangrijk voor ons drinkwater, maar ook voor onze economie. De land- en tuinbouw en de industrie kunnen niet zonder zoet waterkwaliteit van oppervlaktewater en drinkwater.

Als het gaat om andere projecten. Hoeveel waterprojecten hebben last van de stikstofaanpak? Welke zijn u al bekend? Betekent dit dat er voorlopig geen ontwikkeling kan plaatsvinden?

Het is goed dat Minister Schouten op vragen van mijn collega Weverling eerder dit jaar heeft toegezegd dat er geen nieuwe natura2000 gebieden worden aangewezen, behalve die liepen en waartoe we gesommeerd waren door de EC. Is deze Minister ook bereid een pas op de plaats te maken als het gaat om ontwikkeling van gebieden die later mogelijk een natuurstatus kunnen krijgen? Bijvoorbeeld het Trintelzand in het Markermeer, waar 1.000 voetbalvelden zand zou worden opgespoten, kan deze in de vrieskist? En wilt u met een stofkam door projecten heengaan (eventueel in samenwerking met LNV?)

Hoe meten we de maatschappelijke economische meerwaarde van projecten die onder de aanpak grote wateren vallen? Komen er mooie terrassen en jachthavens? Hebben normale mensen er wat aan?

In uw brief van 8 juli lees ik het begrip: ‘ecologische urgentie’ als het gaat om een 2^e tranche projecten? Is het zinnig geld voor sterke dijken en dammen te bestemmen voor beestjes en slappe plantjes? Hoe waakt de minister ervoor dat natuurwaarden waterveiligheidsgeld opslokt, of is het alleen geld uit de pot waterkwaliteit? En krijgen we dan kwaliteit voor deze centen, of smullen alleen ecologische adviesbureaus ervan?

Noordzee

Ik ben bij een bijeenkomst geweest en lees ook over het advies dat cie Wallage aan werkt als het gaat om een Noordzeeakkoord. De belangen van zeevaart, visserij, natuur, energieopwekking en defensie bij elkaar brengen is lastig. Als ik de kranten lees, mis ik het standpunt hoe de belangen van de (internationale ) zeevaart en defensie geborgd worden. Wat kan de minister erover zeggen? Ik kan me voorstellen dat deze minister hierover nog een potje gaat stoeien met haar collega’s? Wanneer volgt er een reactie vanuit het kabinet?