Stel voorwaarden aan publieke investering in Corona-vaccin - Hoofdinhoud

Het Corona-virus heeft aan meer dan 200.000 mensen het leven gekost en miljarden mensen zitten in lockdown. De onderzoekslabs draaien tegelijkertijd overuren. In een snelheid die tot voor kort onmogelijk werd geacht, wordt er gewerkt aan de ontwikkeling en onderzoek van tests, medicijnen en vaccins. 120 voorstellen zijn inmiddels bekend bij de WHO en 8 daarvan zijn al in de testfase.

De wereld is wanhopig op zoek naar een vaccin tegen corona. Het is een race tegen de klok. Want hoe eerder er een middel wordt gevonden, hoe sneller de wereld uit de lockdown kan komen. Voor een snelle ontwikkeling van een vaccin is geld nodig. Daarom is het fantastisch nieuws dat tijdens de donateursconferentie, georganiseerd door de Europese Commissie bijna 7,5 miljard euro bij elkaar werd gebracht. Zestig landen en organisaties zegden enorme bedragen toe voor de ontwikkeling van middelen ter voorkoming, detecteren en genezing van Covid19. Ook de Nederlandse overheid doneerde ruim 192 miljoen euro.

De wereld is wanhopig op zoek naar een vaccin tegen corona.

Het virus is grenzeloos. Iedereen loopt het risico om besmet te worden, ongeacht inkomen, achtergrond of continent. Daarom moet een middel niet alleen snel worden ontwikkeld en geproduceerd, ook moet het voor iedereen ter wereld beschikbaar, toegankelijk en betaalbaar worden gemaakt. Het mag niet zo zijn dat alleen zij die de hoofdprijs kunnen betalen er gebruik van kunnen maken. Dat net als in het verleden bij AIDS-medicijnen, deze door hoge prijzen niet beschikbaar zijn op de plekken waar de nood het hoogst is.

Ondanks de mooie woorden en de beloftes die nu gedaan worden, kunnen we dit niet aan de markt over laten. Want zelfs in tijden van hoge nood staan voor sommige farmaceutische bedrijven financiële belangen voorop. Neem het voorbeeld van de Amerikaanse farmaceut Gilead, die aan het begin an de corona-crisis in de Verenigde Staten snel probeerde een weesgeneesmiddelstatus aan te vragen voor het middel Remdesivir. Toekenning van deze status zou dat het bedrijf veel belastingvoordeel geven en een zevenjarig monopolie op de verkoop van het middel. Daarmee zou de prijs enorm verhoogd kunnen worden. Schandalig in tijden van crisis. Vooral ook als je bedenkt dat Remdesivir voor een groot deel is ontwikkeld met publieke middelen.

Want zelfs in tijden van hoge nood staan voor sommige farmaceutische bedrijven financiële belangen voorop.

En zie ook de kritiek van de farmaceutische industrie op voorwaarden om de rechten op een product of techniek ter bestrijding van het corona-virus af te staan en voor iedereen toegankelijk te maken.

Intellectueel eigendom mag voor een corona vaccin geen verdienmodel zijn. En om er zeker van te zijn dat wanneer er een medicijn of vaccin wordt ontdekt, dit ook voor iedereen toegankelijk wordt, moeten daarom harde voorwaarden worden gesteld aan de publieke investeringen die nu gedaan worden. Zo moet worden voorkomen dat het belastinggeld dat wij gezamenlijk investeren in de ontwikkeling van een nieuw vaccin een winstmaker wordt voor de farmaceutische industrie. Publieke investeringen mogen niet in de private zakken terecht komen van de aandeelhouders van medicijnfabrikanten. Dit is het moment om met publiek geld publieke gezondheid te steunen in plaats van bedrijfswinsten.

Intellectueel eigendom mag voor een corona vaccin geen verdienmodel zijn.

Daarom moeten de volgende voorwaarden worden gesteld:

• 1. 

  Ten eerste moet in de voorwaarden voor financiering worden opgenomen dat het intellectueel eigendom dat voortvloeit uit Nederlandse en Europese financiering gaat naar een zogeheten patentpool, naar voorstel van Costa Rica. In een patent pool delen farmaceuten, onderzoeksinstellingen en universiteiten informatie en onderzoeksgegevens, zodat sneller kan worden doorontwikkeld en geproduceerd.

• 2. 

  Daarnaast mogen geen exclusieve licenties worden verkregen op producties die zijn ontwikkeld met Europees publiek geld. Wereldwijde niet-exclusieve licentiëring van gezondheidstechnologieën moet worden opgenomen als voorwaarde voor het ontvangen van EU-financiering.

• 3. 

  Tot slot moet het vaccin tegen kostprijs voor iedereen beschikbaar zijn, zodat ook de allerarmste landen het kunnen aankopen.

De corona-crisis kent geen grenzen. Alleen samen kunnen we deze pandemie verslaan