Het blokkeren van bankrekeningen van Nederlandse Amerikanen - Hoofdinhoud

Al vaker heb ik aandacht gevraagd voor de FATCA, Amerikaanse belastingwetgeving tegen belastingontduiking. Deze wetgeving heeft grote gevolgen voor mensen die in Nederland wonen en naast de Nederlandse ook de Amerikaanse nationaliteit hebben. Als deze mensen niet beschikken over een Social Security Number (SSN) dan dreigen de banken met het opzeggen van de bankrekeningen van deze mensen en in een aantal gevallen weet ik dat banken hiertoe ook zijn overgegaan. Voor de mensen die het betreft is dit een hele wrange situatie en zij zijn ten einde raad. Want los van al het gedoe en onzekerheid kan je niet zonder een bankrekening. Van de organisaties die deze mensen helpen krijg ik tegenstrijdige berichten. Aan de ene kant horen zij dat banken niet over mogen gaan tot het blokkeren van rekeningen en aan de andere kant zie ik dat rekeningen geblokkeerd worden. Reden om de staatssecretaris te vragen hoe het zit en wat hij kan doen om nu echt een einde te maken aan deze wrange situatie.

Aandachtspunt is en blijft dat sommige mensen/kinderen niet weten dat zij een Amerikaans staatsburger zijn. Zij hebben geen Amerikaans paspoort, laat staan een SSN. Dit geldt bijvoorbeeld voor Nederlanders die geboren zijn in de VS omdat een van hun ouders tijdelijk werkzaam was als militair op een Amerikaanse vliegbasis of voor mensen met Amerikaanse ouders die zelf niet in de VS geboren zijn. Val je in deze groep is het raadzaam te checken of deze Amerikaanse wetgeving ook voor jou geldt. Via onderstaande link mijn vragen.

Schriftelijke vragen van het lid Lodders (VVD) aan de staatssecretaris van Financien (belastingen en fiscaliteiten) en de minister van Financien over FATCA en de Accidental Americans.

• - 

  Herinnert u zich de beantwoording van de schriftelijke vragen van de leden Omtzigt, van Weyenberg en Lodders (Kamerstuk 2020D11130)?

• - 

  Deelt u de mening dat de banken zich rond de situatie van de Accidental Americans enigszins in een spagaat moeten begeven met aan de ene kant de angst voor de Amerikaanse sancties en aan de andere kant de verplichting tot het verstrekken van een rekeningnummer en/of openhouden van een rekening volgens de Nederlandse richtlijn betaalrekeningen, toezichthouders AFM & DNB en Europese regelgeving? Deelt u de mening dat deze spagaat voor banken maar ook voor de Accidental Americans een onwerkbare situatie is? Wat zijn de vorderingen en op welke manier blijft u zich in internationaal verband inzetten voor een oplossing die voor zowel de banken als voor de Accidental Americans met en zonder een TIN-nummer uitvoerbaar is?

• - 

  Herinnert u zich dat u schreef in antwoord op Kamervragen van de leden Omtzigt, van Weyenberg en Lodders (Kamerstuk 2020D11130) dat ‘nog in geen van deze gevallen daadwerkelijk is overgegaan tot sluiting, blokkering of bevriezing van de rekening. De Nederlandse banken dringen daarbij al geruime tijd aan op het aanleveren van een TIN en wijzen op de eventuele consequenties bij uitblijven’ en dat ‘Het enkel ontbreken van een TIN in combinatie met de nationaliteit van een persoon op zichzelf niet kan leiden tot het oordeel van een bank om het openen van een bankrekening te weigeren dan wel een bestaande rekening te beëindigen wegens het niet voldoen aan de eisen van de Wet op het financieel toezicht (Wft) ten aanzien van integere bedrijfsvoering of wegens het niet voldoen aan de eisen van de Wwft’?

• - 

  Hoe verklaart u de in vraag 3 geciteerde beantwoording (Kamerstuk 2020D11130) en de tegenstrijdige berichtgeving van de Nederlandse Accidental Americans Groep[1] en de Americans Overseas dat al verschillende banken rekeningen van Nederlanders met ook een Amerikaanse nationaliteit reeds hebben bevroren of zelfs hebben geblokkeerd?

• - 

  Is bij u bekend dat verschillende banken reeds tegenrekeningen van Accidental Americans hebben opgezegd vanwege het ontbreken van een Social Security Number (SSN)/TIN? Bent u bekend met het feit dat banken in brieven naar klanten letterlijk schrijven dat ‘wij geen Amerikaanse belastingplichtige klanten kunnen behouden’ en ‘Dat betekent dat we de relatie gaan beëindigen en uw rekening gaan stopzetten’ Zo ja/zo nee, graag een uitgebreide reactie. Kunt u toelichten of banken hiertoe zijn gemachtigd?

• - 

  Is bij u bekend dat banken in officiële brieven tevens dreigen met het opzeggen van bankrekeningen van individuen alleen op basis van het niet invullen van een formulier met hun persoonlijke Amerikaanse belastingstatus? Bent u bekend met het feit dat banken in brieven naar klanten letterlijk schrijven dat zij ‘zich het recht voorbehouden om uw bankrekeningen alsnog te beëindigen, wanneer u drie maanden na dagtekening van deze brief uw klacht niet heeft aangebracht bij het KIFID’? Zo ja/zo nee, graag een uitgebreide reactie.

• - 

  Is bij u bekend dat er zelfs bankrekeningen van Accidental Americans met een SSN/TIN wordt opgezegd omdat de bank niet kan voldoen aan ‘speciale eisen van de IRS’ en ‘daardoor helaas geen Amerikaanse belastingplichtige klanten kunnen behouden’? Kunt u toelichten wat deze ‘speciale eisen’ zijn? Welke Nederlandse banken kunnen niet aan deze speciale eisen voldoen, wat zijn de gevolgen voor Accidental Americans die een bankrekeningnummer hebben bij deze bank?

• - 

  Deelt u de mening dat het stopzetten van rekeningen, het weigeren om een betaalrekening te openen of het dreigen van banken tot het stopzetten van de bankrekening alleen op basis van het niet kunnen overleggen van een SSN moreel onjuist is gezien het tegenwoordige belang van een werkzame bankrekening? Hoe rijmt u de actie en de dreigementen tot stopzetten bankrekening met uw antwoorden geciteerd onder vraag 3? Wat kunt u doen om de rechten van deze belastingbetalers beter te beschermen?

• - 

  Welke rol ziet u in deze casus weggelegd voor de DNB en de AFM, zeker gezien de reactie van beide dat banken niet kunnen weigeren om een betaalrekening te openen, dan wel geopend te houden, vanwege alleen het feit dat een Accidental American geen SSN of TIN verstrekt? Zijn de DNB en/of AFM al overgegaan tot maatregelen? Zo ja, welke? Zo nee, kunt u dat verklaren in het licht van voorgaande vragen?

• - 

  Hoeveel zaken van Accidental Americans tegen banken lopen er nu bij het Kifid? Hoeveel zaken heeft het Kifid inmiddels afgerond en wat waren de uitkomsten in deze zaken?

• - 

  Zijn er heldere afspraken met de IRS over wanneer banken voldoende inspanning hebben geleverd om aan de vereiste te voldoen op basis waarvan zij niet op de zwarte lijst terecht komen? Zo ja, welke afspraken? Zo nee, waarom niet? Hoe wordt gewaarborgd dat het besluit en de vereisten toetsbaar en verifieerbaar zijn?

• - 

  Is u bekend hoeveel Nederlanders met een Amerikaanse nationaliteit en een saldi boven het drempelbedrag van 50.000 dollar inmiddels nog geen TIN hebben aangeleverd, waarom deze mensen dat nog niet hebben gedaan, en of zij voornemens zijn dit alsnog te doen?

• - 

  Waarom is in de IGA een drempelbedrag afgesproken van 50.000 dollar en met welke reden hebben verschillende banken aangegeven het gebruik van het drempelbedrag het komende jaar te heroverwegen (Kamerstuk 2020D11130)?

• - 

  Op welke situaties wordt gedoeld wanneer u schrijft dat ‘Het Verdrag echter niet alle mogelijke situaties die als dubbele belasting kunnen worden ervaren afdekt’ (Kamerstuk 2020D11130)? Hoe wordt voorkomen dat mensen dubbel belasting moeten betalen?

• - 

  Herinnert u zich dat u schreef dat het afstand doen van de Amerikaanse nationaliteit 2350 dollar kost exclusief mogelijke fiscale hulp van experts in Amerikaanse belastingen en dat het aanvragen van een TIN een complexe en soms tijdrovende zaak is waarbij de Accidental American jaarlijks belastingaangifte in de VS moet doen[2]?

• - 

  Deelt u de mening dat het ministerie van Financien Nederlandse Accidental Americans die óf afstand willen doen van hun Amerikaanse nationaliteit óf een TIN willen aanvragen en aanlopen tegen de in vraag 13 genoemde kosten of complexe regelgeving, hulp en expertise moet bieden? Zo ja, wanneer en op welke wijze gaat u met deze mensen in gesprek? Zo nee, waarom niet?

• - 

  Klopt het dat het bewijs waarmee afstand wordt gedaan van de Amerikaanse nationaliteit vóór 2010 gratis was, in 2010 op 450 dollar is gezet en in 2015 naar 2350 dollar is verhoogd? Klopt het dat de kostprijs rond de 21 dollar ligt?

• - 

  U deelt de mening dat 2350 dollar voor het bewijs waarmee afstand wordt gedaan van de Amerikaanse nationaliteit een hoog bedrag is; welke stappen heeft u in internationaal verband gezet om te komen tot een verlaging van deze kosten? Wat is de huidige stand van zaken?

• - 

  In antwoord op de schriftelijke vragen van de leden Omtzigt, van Weyenberg en Lodders (Kamerstuk 2020D11130) geeft u aan in te gaan op de uitnodiging van Treasury en de IRS om in gesprek te gaan met andere EU-lidstaten en vertegenwoordigers van de betrokken banken. Heeft dit gesprek al plaatsgevonden? Zo ja, graag een uitgebreide toelichting op het gesprek. Zo nee, wanneer gaat dit plaatsvinden, met welke andere Europese landen heeft u hierover contact en wat is de Nederlandse inzet?

[1] Kamerstuk 2020D11693

[2] Kamerstuk 35300-IX-4