Met veerkracht en doorzettingsvermogen de crisis door

Met dank overgenomen van A. (Aukje) de Vries i, gepubliceerd op donderdag 17 december 2020, column.

In de Tweede Kamer was gisteren het debat over de Najaarsnota, dat natuurlijk vooral in het teken van de corona-crisis stond en de gevolgen daarvan: “Het afgelopen jaar hebben Nederlanders veerkracht en doorzettingsvermogen getoond. Dat de economie het, tot het virus weer extra toeslag, beter heeft gedaan dan iedereen had verwacht, is te danken aan al die hardwerkende Nederlanders en onze ondernemers. Hopelijk kunnen ze ook deze keer weer die creativiteit, veerkracht en doorzettingsvermogen vinden en zich door deze lockdown heen knokken. Laten we dat samen doen met alle hardwerkende Nederlanders, samen met onze ondernemers. Laten we ons goed aan de regels houden, en met ondernemingszin en veerkracht, ook hier samen en hopelijk snel doorheen komen.”

Klik hier voor de inbreng van VVD-Tweede Kamerlid Aukje de Vries aan het debat over de Najaarsnota 2020 (d.d. 16 december 2020) en zie hieronder de ingediende motie en spreektekst:

MOTIE VAN DE LEDEN STOFFER EN AUKJE DE VRIES (35650-9)

Voorgesteld

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende, dat veel bedrijven, ondernemers, zzp'ers en werknemers financieel ondersteund worden via diverse steunmaatregelen;

overwegende, dat ondanks deze steunmaatregelen, een groep ondernemers en zzp'ers helaas geen steun ontvangen en buiten de boot vallen doordat ze om uiteenlopende redenen niet voldoen aan de voorwaarden voor steun, terwijl ze bijvoorbeeld wel grote (omzet)verliezen hebben;

verzoekt de regering, te bezien of er aanpassingen in de steunmaatregelen nodig zijn, om te voorkomen dat ondernemers tussen wal en schip vallen en om er voor te zorgen dat onnodige financiele problemen voor ondernemers zo veel mogelijk voorkomen worden, en de Kamer daarover zo snel mogelijk te informeren;

en gaat over tot de orde van de dag.

Stoffer

Aukje de Vries

Spreektekst VVD-Tweede Kamerlid Aukje de Vries voor het debat over de Najaarsnota 2020 (d.d. 16 december 2020):

Voorzitter, we leven in ongekende tijden waarin de Nederlandse economie en onze ondernemers afgelopen maandag weer een enorme dreun te verwerken kregen. Helaas nodig om het virus te bedwingen, maar wel een dreun met vergaande gevolgen. Want ondernemers en heel veel andere mensen zullen de gevolgen van de economische teruggang gaan voelen. Er zullen bedrijven failliet gaan. Mensen zullen hun baan of inkomen verliezen. ZZP’ers zullen geen of onvoldoende opdrachten meer krijgen.

Voorzitter, en hoewel we vandaag dus spreken over de Najaarsnota zal een groot deel van mijn inbreng in het teken staan van de Coronacrisis, en de economische effecten daarvan. Want die zullen hun doorwerking hebben in deze Najaarsnota. Dat is het enige wat we nu zeker weten.

Voorzitter, het kabinet is gelukkig niet doof voor deze zorgen. Maar de VVD blijft het kabinet wel aanjagen. Want als we na de crisis weer snel willen groeien zullen we ons groeivermogen, onze ondernemers, nu het hoofd boven water moeten laten houden. Dus ik vraag van het kabinet en van deze Minister de bevestiging dat zij doen wat nodig is om ondernemers in deze zware tijden te steunen. De Minister gaf gisteren in RTL aan dat de steun miljarden meer gaat kosten. Ik wil hier graag van deze Minister de bevestiging dat eventuele kosten voor hem geen reden zijn om ondernemers steun te onthouden. Anders kan dat onze economie nog lang schaden. ‘’Computer says no’’ mag niet het antwoord zijn. Onze ondernemers hebben hier immers niet om gevraagd.

Voorzitter, we hebben forse steunpakketten beschikbaar gesteld voor de ondernemers en werknemers. Voor een deel is dat snel en redelijk soepel gegaan. Maar we krijgen als VVD toch ook signalen dat het her en der hapert. Hoe zit het bijvoorbeeld met het geld voor omscholing, van 1,5 miljard euro? Klopt het dat dit pas in het tweede kwartaal 2021 ingezet gaat worden? Maar ook wat kleiners, hoe zit het met het geld voor de ondernemers van de bruine vloot. De VVD heeft daar begin november vragen over gesteld, maar die zijn zelfs nog niet eens beantwoord. Het is toch zaak om het geld zo snel mogelijk bij de mensen te krijgen waar het over gaat?

We horen ook signalen over behoorlijk wat terugvordering. We wisten natuurlijk dat daar een risico was, maar toch wil mijn fractie hier meer over weten. Hoe gaat dit nu in zijn werk? Hoe voorkomt het kabinet dat juist deze terugvorderingen voor ondernemers de nekslag blijken? We gaan er vanuit dat de betrokken ministeries daar richting de ondernemers realistisch en redelijk mee omgaan. Dus geen onredelijke termijn waarop gelden terug betaald moeten worden, waardoor bedrijven alsnog omvallen. Kan de minister dat toezeggen?

Voorzitter, een aantal garantieregelingen voor onze MKB-ondernemers wordt eigenlijk nog maar mondjesmaat gebruikt. Met name de garantie Klein Krediet Corona (KKC) en Garantie Ondernemingsfinanciering (GO-C) regelingen hebben een relatief lage benutting van circa 5 tot 10%. Wat is daarvan de reden? In hoeverre sluiten de regelingen aan bij de praktijk? Doen onze banken wel voldoende? Is de communicatie wel op orde?

Voorzitter, mijn fractievoorzitter heeft gister ook aangegeven dat nog eens goed gekeken moet worden naar de lopende steun voor ondernemers. Redelijk recent is besloten om een aantal fiscale regelingen te laten aflopen. Denk hierbij aan de fiscale regeling reiskosten, de werkkostenregeling, en het gebruikelijk loon. Dit was in tijd relatief kortgeleden, maar in Corona-eenheden mijlenver bij ons vandaan. Hoe kijkt de Minister hier nu naar? Moeten deze besluiten niet heroverwogen worden? Graag een reactie van de Minister.

Voorzitter, mijn fractie vraagt de minister ook extra te kijken naar de schrijnende gevallen zoals ondernemers die gestart zijn net voor de eerste lockdown en buiten de boot vallen. Hiervoor heeft het kabinet ook de TONK in het leven geroepen maar wij vragen ons af of dat nog voldoende is, ook qua bedrag? Hoe kijkt de minister daarnaar? En we gaan er vanuit dat afhankelijk van hoelang de lockdown nog duurt, er ook ruimhartig gekeken wordt naar het terugbetaalmoment voor de belastingen. Kan de minister dat toezeggen?

Voorzitter, het begrotingssaldo in de Najaarsnota is nog steeds ongekend met -6,2%, ook al is het een procentpunt beter dan werd verwacht bij de Miljoenennota. De staatsschuld wordt geraamd op 57,4%, terwijl dit eerder 59,1% was. De economie heeft zich in de zomer en begin van de herfst positiever ontwikkeld dan verwacht. De ramingen zijn met grote onzekerheid omgeven. Het enige dat we na maandag weten is dat de cijfers die ik zojuist noemde niet meer zullen kloppen. Kan de Minister desondanks iets meer zekerheid geven over deze onzekerheid? Binnen wat voor bandbreedte verwacht hij dat het EMU-saldo en de EMU-schuld zullen eindigen? En wat zijn de verwachte effecten van het besluit van maandag?

Financieel de boel op orde

Voorzitter, de VVD is bereid om de portemonnee te trekken om de economie zo goed mogelijk aan de praat te houden. Maar dan moet het geld wel goed en verantwoord besteed worden.

Belangrijk is dan ook dat voor 2020 gewoon een goedkeurende verklaring gaat komen voor de jaarstukken. De Minister doet daarover tot nu toe nogal laconiek. Hij kan er niet vooruitlopen. Maar, voorzitter, het is toch echt beter dit te voorkomen, dan te genezen. De minister moet de boel zo op orde hebben, dat die goedkeurende verklaring er komt. Wat doet hij daar nu aan? En wat heeft hij daar de afgelopen tijd aan gedaan? Er is namelijk veel gebruik gemaakt van de noodprocedure voor de corona-maatregelen, dat wil zeggen eerder geld uitgeven dan dat daarover is besloten door de Tweede Kamer. Dat is in principe logisch in een crisis. Maar ook dat moet je wel goed doen. En dat is niet altijd het geval. Welke afspraken heeft de minister van Financiën met de vakministers over het gebruik van de noodprocedure, over de communicatie met de Tweede Kamer en over de communicatie tussen de ministeries en Financiën?

Voorzitter, dan een technisch iets, maar niet onbelangrijk. Er staat nog een in = uittaakstelling open van 1,2 miljard euro. Die moet nog ingevuld worden bij de Slotwet. Dat is erg kort dag, want we zijn inmiddels eind 2020. Hoe gaat de minister die invullen?

Voorzitter, nog een technische vraag, maar niet eentje zonder consequenties. Gisteren kregen wij een brief van de Minister waarin stond dat vanwege de, door inmiddels nagenoeg iedereen onnavolgbaar genoemde, zorgpremieregel er extra geld gevonden moest worden om het inkomstenkader te laten sluiten. De Minister gaf aan dat het hem gelukt is, en dat hij daar blij mee is. Maar ik moet u eerlijk zeggen, toen de VVD de brief las was onze gedachte vooral: des te meer reden om van die onzinnige zorgpremiebegrotings-regel af te stappen. Het leidt tot lasten-verzwaringen juist op het moment dat wij dit het minst kunnen gebruiken en smoort een eventuele toekomstige koopkrachtstijging in de kiem. Voorzitter, ik heb het al vaker aan de Minister gevraagd, maar wil hij nu eindelijk toegeven dat deze begrotingsregel toch echt wel aan het einde van zijn Latijn is? En kan hij reflecteren op het alternatief dat de Studiegroep Begrotingsruimte hiervoor geschetst heeft? En wanneer wist de minister eigenlijk voor het eerst van deze tegenvaller?

Voorzitter, er zijn overschrijdingen bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. In reactie daarop wordt gekeken naar overprogrammering. Gelet op het stimuleren van de economie door het naar voren halen van investeringen in de infrastructuur, vindt de VVD dat niet de meeste logische. De minister van Financiën hoor ik eigenlijk niet over het beter grip krijgen op de investeringen, want sommige projecten hebben te maken met forse overschrijdingen, zoals de sluis IJmuiden en de Afsluitdijk. Deels ging het hier om DBFM(O) (design, build, finance, maintain, operate). Daarover was jaarlijks ook altijd een debat met de minister van Financiën. Kan de minister zijn visie op DBFM(O), het beleid en uitvoering in een brief aan de Tweede Kamer doen toekomen in januari 2021?

Voorzitter, dan een paar vragen over het dossier zonnepanelen. Als Nederland uiteindelijk gelijk krijgt, kan Nederland dan ook rente tegemoet zien over het bedrag? Waarom heeft Nederland al geld overgemaakt terwijl het zelf denkt dat dit niet nodig is? Waarom dan niet wachten op uitsluitsel? Waarom zou Nederland überhaupt rente moeten betalen als ze nu het geld niet overmaakt gelet op de lage rentestand? En de casus heeft betrekking op 2015 - 2018, waarom is er in 2019 en 2020 geen probleem? Wanneer is er meer duidelijkheid te verwachten over de ‘constructieve dialoog’ met de Europese Commissie? En wanneer gaat er dan een procedure voor ongerechtvaardigde verrijking tegen de EC gestart worden?

Tot slot

Voorzitter, het afgelopen jaar hebben Nederlanders veerkracht en doorzettingsvermogen getoond. Dat de economie het, tot het virus weer extra toesloeg, beter heeft gedaan dan iedereen had verwacht, is te danken aan al die hardwerkende Nederlanders en onze ondernemers, Hopelijk kunnen ze ook deze keer weer die creativiteit, veerkracht en doorzettingsvermogen vinden en zich door deze lockdown heen knokken. Laten we dat samen doen met alle hardwerkende Nederlanders, samen met onze ondernemers. Laten we ons goed aan de regels houden, en met ondernemingszin en veerkracht, ook hier weer samen en hopelijk snel doorheen komen.

Meer over ...