Stevige begrotingsregels blijven nodig in eurozone - Hoofdinhoud

De VVD vindt goede en stevige begrotingsregels van essentieel belang in een monetaire en muntunie. Een degelijk begrotingsbeleid is niet alleen van belang voor elk land afzonderlijk, maar ook voorwaardelijk zodat landen niet gered hoeven te worden door andere landen. De VVD vindt het belangrijk dat de regels simpel, eenduidig én handhaafbaar zijn. Aanpassing mag niet leiden tot versoepeling. Als het gaat om het Europees herstelfonds wil de VVD dat er duidelijke mijlpalen en doelen worden gesteld aan de plannen van landen. Dit is randvoorwaardelijk om goed de vinger aan de pols te kunnen houden of de landen zich aan hun afspraken houden.

Inbreng schriftelijk overleg van het lid Aukje de Vries (VVD) ten aanzien van Eurogroep/Ecofinraad (activiteitennummer 2021A1058)

De leden van de VVD-fractie hebben kennis genomen van de stukken voor het overleg Eurogroep/Ecofinraad. De leden van de VVD hebben daarover nog een aantal vragen en/of opmerkingen.

Stabiliteits- en Groeipact (SGP)

De leden van de VVD-fractie hebben kennis genomen van de brede bespiegeling inzake het Stabiliteits- en Groeipact (SGP). De leden willen allereerst graag weten hoe het proces met betrekking tot het SGP eruit ziet, onder meer wat zijn de discussie- en beslismomenten? De VVD vindt goede en stevige begrotingsregels van essentieel belang in een monetaire en muntunie. Een degelijk begrotingsbeleid is niet alleen van belang voor elk land afzonderlijk, maar ook voorwaardelijk zodat landen niet gered hoeven te worden door andere landen.

De VVD vindt het belangrijk dat de regels simpel, eenduidig én handhaafbaar zijn. Er zijn nu te veel ontsnappingsmogelijkheden binnen de huidige regelgeving. Voor een betere handhaving is onafhankelijke toetsing van belang, dit kan bijvoorbeeld door het bestaande Europese Begrotingcomité (European Fiscal Board EFB). Hoe ziet het krachtenveld er op dit punt uit in de EU-zone? Welke andere mogelijkheden voor onafhankelijke toetsing en betere handhaving zijn er?

De leden van de VVD-fractie zijn van mening dat een eventuele versimpeling van de begrotingsregels niet mag leiden tot versoepeling. Hoe gaat de minister daarvoor zorgen?

De leden van de VVD-fractie zijn geen voorstander van het toevoegen van uitzonderingsgronden van schulden, zoals (groene) publieke investeringen of Coronaschulden, of het versoepelen of differentiëren naar landen van de schuldafbouwregel (1/20e van de overschrijding). Schulden zijn schulden! Bovendien maakt dit de regels alleen maar complexer en meer (politiek) interpretabel. Kernenergie zal bijvoorbeeld waarschijnlijk niet tot groene investeringen behoren, terwijl het dat wel is, en dan is het gewoon politieke interpretatie. Hoe ziet het krachtenveld er uit op deze punten?

De leden van de VVD-fractie zijn vooralsnog niet voor het aanpassen van de 60% schuldnorm. Wat vindt de minister van het feit dat het IMF aangeeft dat omdat wereldwijd de schulden flink zullen stijgen, we er maar aan moeten wennen en de regels moeten veranderen?

De leden van de VVD-fractie willen nog wel kijken naar de optie van een grotere rol van de uitgavenregel (overheidsuitgaven (exclusief rente en werkloosheidsuitkeringen) mogen niet harder groeien dan de verwachte inkomsten op lange termijn) in de preventieve arm. De leden zouden graag een uitgebreide uitleg krijgen hoe dit eruit zou kunnen zien, maar vooral ook wat de consequenties daarvan zouden kunnen zijn. Hoe ziet het krachtenveld er hier ook uit in de eurozone?

De leden van de VVD-fractie krijgen toch wel een verontrustend beeld van hoe landen nu ook met de algemene ontsnappingsclausule om lijken te willen gaan. Want er zit geen deadline op, hij vervalt niet automatisch na verloop van tijd? Hoe vindt besluitvorming hierover plaats? In hoeverre is de inschatting dat landen dit oneindig willen gaan rekken? En in hoeverre bestaat het risico dat ze dit misbruiken om te dwingen tot door Nederland ongewenste aanpassingen van SGP-regels?

De leden van de VVD-fractie begrijpen dat er een tweede voorwaarde is voor de algemene ontsnappingsclausule, waaraan moet worden voldaan, namelijk dat de houdbaarheid van de begroting op middellange termijn niet in gevaar komt. Klopt dat? En hoe kan dit gebruikt worden om uiteindelijk de algemene ontsnappingsclausule te kunnen beëindigen? Wie besluit daarover? Kan de minister daar een analyse van geven?

De leden van de VVD-fractie vinden het tot slot op dit punt zorgelijk dat de markten blijkbaar niet of amper reageren op de situatie in landen, want Spanje en Portugal hadden de afgelopen tijd ook een negatieve rente op hun staatsobligaties. Kan de minister daar een verklaring voor geven? Hoe kijkt hij daar naar, wat voor risico’s zitten daaraan?

Next Generation EU en Recovery (NGEU) and Resilience Facility (RRF)

De leden van de VVD-fractie lezen dat er tijdens de eurogroep/ecofin een stand van zaken gegeven zal worden over de ratificatie van het eigenmiddelenbesluit (EMB). Wanneer kan de Tweede Kamer daarover geïnformeerd worden, want wij moeten nog ratificeren? Kan dit sowieso aan de Tweede Kamer teruggekoppeld worden voor de behandeling van de wet EMB?

De leden van de VVD-fractie willen weten hoe het zit met de ratificatie van de Baltische staten van het EMB? Klopt het dat ze dreigen om dit niet de ratificeren? Wat is daarvan de reden? Wat is de stand van zaken? Klopt het dat dit is vanwege de stand van zaken Connecting Europe Facility en het Rail Baltica Project? Wat is van deze twee de stand van zaken?

Tijdens de eurogroep/ecofin gaat er gesproken worden over de leenstrategie voor NGEU. De leden van de VVD-fractie vinden dit een belangrijk punt. Wanneer kan de Tweede Kamer daarover meer informatie krijgen? Waarom is daarvoor geen stuk beschikbaar? Wie bepaalt de leenstrategie c.q. wie stelt die vast? Hoe worden de nationale parlementen daarbij betrokken? Het kan volgens de leden van de VVD-fractie niet zo zijn dat nationale parlementen daar geen enkele rol bij hebben.

De leden van de VVD-fractie hebben al meermalen gevraagd hoe Nederland een zelfstandig en uitgebreid oordeel gaat vormen over de RRF-plannen van andere landen en de uitbetalingen met het oog op de noodremprocedure. Daar is tot nu toe geen goed antwoord van de minister van Financiën op gekomen. Kan de minister aangeven hoe hij dat gaat doen en hoe de Tweede Kamer daarbij wordt betrokken?

Dit is des te belangrijker omdat EU-commissaris Dombrovskis heeft aangegeven dat er onvoldoende duidelijke mijlpalen en doelen zitten in de tot nu toe ingediende plannen. Dat vinden de leden van de VVD-fractie zorgelijk, want dan kan je nooit bepalen of iets conform plan en afspraak verloopt en of de noodremprocedure ingezet moet worden. Wat gaat de minister daaraan doen? Is de minister bereid om dit punt aan te kaarten in de komende eurogroep/ecofin en daarover duidelijke afspraken te maken? Hoe gaat de minister ervoor zorgen dat er wel duidelijke mijlpalen en doelen gaan komen?

En daarnaast de vervroegde invoering van de ESM-backstop, waarmee het kabinet alleen bereid was om in te stemmen als er voldoende comfort is en er corrigerende maatregelen worden genomen om aanvullende risicoreductie te bewerkstelligen. De VVD heeft nog vragen hoe de niet presterende leningen van banken in Griekenland en Cyprus worden verminderd en hoe dit afgedwongen kan worden, de transparantie bij de stresstesten (in plaats van betere stresstesten) en welke aanpassingen van het staatssteunkader er nu concreet komen. Kan de minister daar een uitgebreide toelichting op geven?

Solvabiliteit van het bedrijfsleven

De leden van de VVD-fractie hebben zorgen over de solvabiliteit van het bedrijfsleven als gevolg van de Corona-crisis. Het Kabinet wijst in de geannoteerde agenda naar bestaande instrumenten, zoals het geleidelijk afbouwen van belastingschulden (3 jaar de tijd om terug te betalen), het time-out-arrangement (TOA) en de Wet homologatie onderhands akkoord (WHOA). Welke andere mogelijkheden heeft de minister nog meer bekeken en afgewogen? En waarom zijn die mogelijkheden niet doorgegaan? Waarom kijkt het kabinet ook niet naar ruimere mogelijkheden van carry backward in de fiscaliteit? Hoe houden we de kredietverlening van de banken voor het MKB op gang? Zonder dat de banken in de problemen komen?

Decharge EU-begroting 2019

De leden van de VVD-fractie vinden het teleurstellend dat voor de zoveelste keer een afkeurende verklaring over de uitgaven is met een foutenpercentage van 2,7% voor de uitgaven. De VVD vindt het daarom volslagen terecht dat Nederland geen voorstander is van een positief decharge-advies en daarom tegen de Raadsaanbevelingen zal stemmen. De VVD steunt dit.

EU Global Recovery Initiative

De leden van de VVD-fractie lezen dat er gekeken gaat worden naar het gezamenlijk raamwerk voor schuldherstructurering van lage inkomenslanden. De VVD wil graag weten wat hiermee wordt bedoeld. De VVD is geen voorstander van schuldafschrijving. Verder willen de leden graag weten wat “een nieuwe generieke allocatie van bijzondere trekkingsrechten van het IMF (Special Drawing Rights, SDR’s)” nu precies betekent en wat de gevolgen daarvan zijn.

Kapitaalmarktunie

De leden van de VVD-fractie hebben in het schriftelijk overleg al aangegeven wat zij van de voorstellen vinden. De VVD is absoluut geen voorstander van de actiepunten in het nieuwe actieplan op het gebied van financiële educatie, financieel advies en pensioenen. Dit zijn natuurlijk belangrijke onderwerpen, maar dit is wat de VVD betreft echt en nationale aangelegenheid.

De leden van de VVD-fractie waarderen het verder dat het kabinet naar aanleiding van vragen van de VVD in de consultatiereactie de mogelijkheid heeft opgenomen om het aanpassen van het insolventierecht vooral te richten op landen die een niet functionerend systeem hebben in plaats van op harmonisatie.

De leden van de VVD-fractie willen verder weten of de minister in het kader van het vergroten van de financieringsmogelijkheden van het MKB bereid is om alsnog de vrijstelling van de prospectplicht te verhogen naar wat volgens de EU mogelijk is. In de EU mag de vrijstelling liggen tussen de 1 en 8 miljoen euro. Nederland heeft gekozen voor 5 miljoen. Dit is dus een inperking van de financieringsmogelijkheden van het MKB. Waarom is de minister daartoe niet bereid?

Taxonomie

Klopt het dat er in de paragraaf energie op geen enkele manier wordt gesproken over kernenergie? Zo ja, waarom niet? Is de minister bereid om dit alsnog te doen? Zo nee, waarom niet?

In hoeverre is er een impact-assessment gedaan bij dit voorstel? Zo nee, waarom niet? In hoeverre gaat dit er komen? Is de minister bereid dit te bevorderen? Zo nee, waarom niet? Kan de minister aangeven wat de gevolgen zijn?

FATCA

De leden van de VVD-fractie hebben begrepen dat Nederland de problematiek van FATCA (Foreign Account Taks Compliance Act) heeft geagendeerd voor de informele videoconferentie van de ministers van Financiën op 16 februari 2021. De VVD zet zich al jaren in voor een oplossing van deze groep burgers, die de dupe zijn van de gevolgen van Amerikaanse wet- en regelgeving en hoe daarmee wordt omgegaan. De leden vinden het een goede actie om dit aan te kaarten en samen met andere landen op te trekken richting de Verenigde Staten. De leden van de VVD-fractie hebben al meermalen gevraagd om samen op te trekken met andere landen. Wat wordt de insteek en inzet voor deze bespreking? Wat voor acties stelt de minister voor aan zijn collega’s? Met welke landen denkt de minister op te kunnen gaan trekken? En waarom zouden niet alle EU-landen meedoen en waarin zou de Europese Commissie niet ook een rol kunnen/moeten vervullen? In hoeverre is er al eerder gesproken met de Europese collega’s/landen? Wat is daar tot nu toe uitgekomen en waarom heeft dit nog niet tot resultaat geleid? En is de minister bereid om uitgebreid verslag te doen van de bespreking (dan wel in het verslag met de terugkoppeling van de vergadering dan wel in een aparte brief)?