Theologisch stemadvies - Hoofdinhoud

Voor theologenblad Kontekstueel mocht ik vertellen over mijn politieke voorkeur: Wat ik stem, zal ondanks het grondwettelijke stemgeheim geen verrassing zijn. Ik ben immers al bijna tien jaar lid van de Eerste Kamer voor GroenLinks. Dat een theoloog de politiek in ging en dan ook nog voor GroenLinks was voor sommigen een verrassing maar voor mij sprak het altijd vanzelf dat spiritualiteit zich ook vertaalt in politieke keuzes. Zeker, het Koninkrijk Gods is niet van deze wereld en dat moet ons behoeden voor al te veel maakbaarheidsgedachten. Tegelijk zoeken we met Jeremia “de vrede voor de stad” en snappen we wat Jacobus bedoelt als hij zegt dat het te makkelijk is om mensen in armoede te vertellen dat ze zich warm moeten aankleden.

Politieke keuzes hangen samen met je visie op leven en samenleven én met wat je als de meest urgente vraagstukken ziet. Voor mij komt dat allemaal samen in het begrip compassie. Dat is niet zomaar een gevoel van medelijden, maar het besef dat alles met alles samenhangt, dat je je moet willen laten raken door de ander en daar zorg voor moet willen dragen.

In dat licht is de klimaatcrisis eigenlijk het failliet van de mensheid. Als je beseft dat het voor de aarde een zegen zou zijn als de mens zou uitsterven, dan word je wat bescheidener over de rol van de mens als kroon van de schepping of als rentmeester. Zo’n rentmeester had al lang ontslagen moeten worden. We zullen hard moeten ingrijpen en onze manier van leven aanpassen. Dat betekent ook dat we toe moeten naar andere manieren van consumeren en voedsel verbouwen, op een manier waarbij boeren in evenwicht met de natuur hun boterham kunnen verdienen. De kosten voor de aanpassing moeten niet bij de boeren worden gelegd maar bij ons allemaal en zeker bij bedrijven die lange tijd grootschalig hebben geprofiteerd van uitbuiting van de aarde.

Iets soortgelijks kun je zeggen van de vluchtelingenstroom die de komende jaren alleen maar zal toenemen. Als je beseft dat wij als mens geen eigenaar van de aarde of van ons stuk land zijn maar tijdelijke bewoners, wat geeft ons dan het recht om mensen die oorlog en armoede ontvluchten aan hun lot over te laten? We zijn een van de rijkste landen ter wereld en we nemen veel te weinig onze verantwoordelijkheid. We laten mensonterende situaties voortbestaan in vluchtelingenkampen en denken alleen aan ons eigen belang, zoals we dat in de eeuwen van kolonialisme ook deden.

In Bijbelse termen heet dat volgens mij gewoon onrecht. En dat speelt niet alleen wereldwijd maar ook hier. Mensen met een chronische ziekte of beperking, andere huidskleur, geaardheid, enzovoorts, ze ervaren op allerlei manieren dat ze niet dezelfde kansen en dezelfde rechten hebben als anderen. En vervolgens worden ze tegen elkaar uitgespeeld, bijvoorbeeld door te doen alsof statushouders anderen verdringen uit de sociale woningen terwijl het tekort aan betaalbare woningen gewoon het effect is van doelbewust rechts beleid. Opkomen voor een kwetsbare groep doe je niet door een andere groep omlaag te duwen maar door voor beide groepen het leven leefbaar te maken.

Als ik stem, dan doe ik dat niet om de status quo of de belangen van mijn eigen groep te dienen. Juist in het stemhokje heb ik de verantwoordelijkheid voor al diegenen die niet kunnen stemmen: vluchtelingen, toekomstige generaties, dieren… Zij kunnen niet voor zichzelf opkomen en daarom moeten wij het doen. Ook in het stemhokje staat mij het visioen van een nieuwe aarde voor ogen, waar vrede en gerechtigheid elkaar ontmoeten en waar het leven in vreugde gevierd mag worden. Dat visioen brengt voor mij de theologie en de politiek bij elkaar.

__ATA.cmd.push(function() { __ATA.initDynamicSlot({ id: 'atatags-26942-6049698e8e3d4', location: 120, formFactor: '001', label: { text: 'Advertenties', }, creative: { reportAd: { text: 'Deze advertentie rapporteren', }, privacySettings: { text: 'Privacy', } } }); });