Goed voorbereiden op nieuwe varianten van het virus - Hoofdinhoud

De Europese Commissie heeft het programma “HERA Incubator” gepresenteerd voor de ontwikkeling en productie van nieuwe vaccins tegen nieuwe varianten van het Coronavirus, waartegen de huidige generatie vaccins niet (voldoende) bescherming biedt. De VVD vindt het van belang dat we beter voorbereid zijn op uitbraken van pandemieën en de beschikbaarheid van vaccins is daarop een antwoord. Het snel kunnen opsporen van risicovolle virusmutanten is van cruciaal belang. Volgens de VVD kan het succesvol en snel ontwikkelen en produceren van vaccins niet zonder farmaceutische bedrijven. Verder moet volgens de VVD het markttoelatingsproces van vaccins altijd zorgvuldig en onafhankelijk zijn, belemmeringen voor snelle beoordeling moeten wel worden weggenomen. Ook wil de VVD minder afhankelijk worden van de toelevering van vaccins, medicijnen en beschermingsmiddelen van buiten de EU, door de productie binnen de EU op te schalen.

Inbreng schriftelijk overleg van het lid Aukje de Vries (VVD) ten aanzien van de Kabinetsappreciatie Mededeling Europese HERA Incubator (activiteitennummer 2021A01768)

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de kabinetsappreciatie bij de mededeling Europese Commissie HERA Incubator. Zij hebben hierbij nog enkele vragen en/of opmerkingen.

De leden van de VVD-fractie vinden het van belang dat we beter voorbereid zijn op uitbraken van pandemieën en delen de mening van de regering dat de beschikbaarheid van vaccins daarop een antwoord is.

De leden van de VVD-fractie constateren dat de brief van het Kabinet dateert van 24 februari 2021, en er wordt vermeld dat het de bedoeling is op 25 februari 2021 in de Europese Raad de HERA-incubators te bekrachtigen. Hoe moet c.q. kan de Tweede Kamer dan haar rol goed vervullen? Wat is de stand van zaken met betrekking tot deze mededeling? Wat is er afgesproken tijdens de Europese Raad op 25 februari jl.?

De leden van de VVD-fractie zijn van mening dat het succesvol en snel ontwikkelen en produceren van vaccins niet zonder farmaceutische bedrijven zal kunnen. Welk overleg heeft er met hen plaats gevonden? En hoe worden of zijn zij betrokken bij de initiatieven in deze mededeling? Welke rol spelen de farmaceutische bedrijven bij de verschillende initiatieven?

De leden van de VVD-fractie begrijpen dat het kabinet “welwillend’’ naar de inhoud van de mededeling van de Europese Commissie kijkt. Dat klinkt niet heel enthousiast. Op welke punten is het Kabinet kritisch?

De leden van de VVD-fractie lezen dat het de bedoeling is om een HERA-autoriteit op te richten om de taken centraal te laten coördineren. Waarom moet er een aparte autoriteit opgericht worden? Waarom kan het niet bij een bestaande instelling worden onder gebracht? Het Kabinet constateert ook zelf al dat op dit moment een aantal van de voorgestelde taken belegd zijn bij verschillende EU-agentschappen, onder andere het ECDC en het EMA.

Snelle opsporing van nieuwe varianten

De leden van de VVD-fractie zijn van mening dat het snel kunnen opsporen van risicovolle virusmutanten van cruciaal belang is. In de voorliggende mededeling wordt gesproken van een sequentie-analysecapaciteit van tenminste 5% positieve testresultaten. In de mededeling Eén Verenigd Front tegen Covid-19, staat echter 5 tot 10%. Hoe moet dat tot elkaar gezien worden, want beide mededelingen komen van de Europese Commissie?

De leden van de VVD-fractie lezen dat het Kabinet terughoudend is met betrekking tot het doel van tenminste 5% van de positieve testresultaten. Waarom is dat het geval? Waarom die terughoudendheid, want het opsporen van risicovolle virusmutanten is toch cruciaal? Indien RIVM heeft opgeschaald tot 1.500 monsters per week, welk percentage kan dan gehaald worden? En in hoeverre is het vroeg om een nieuwe variant twee maanden voordat deze variant dominant wordt in Nederland te detecteren?

Onderzoek en innovatie

De leden van de VVD-fractie lezen dat er gewerkt wordt met onderzoekconsortia en partnerschappen. Om welke gaat het dan? En hoe is het bedrijfsleven daarbij betrokken?

De leden van de VVD-fractie delen de mening dat betaalbaarheid en toegankelijkheid van producten die voortkomen uit publieke investeringen in innovatie belangrijk zijn.

Europees netwerk voor klinische proeven

De leden van de VVD-fractie willen graag weten uit welke partijen het Vaccelerate consortium bestaat. Is het kabinet van mening dat het goedkeuren van klinisch onderzoek een taak van de EMA is en de rol van EMA zou kunnen worden uitgehold door de voorstellen?

Vroegtijdig aankoopovereenkomsten voor de volgende generatie vaccins

De leden van de VVD-fractie vinden het belangrijk om vroegtijdig in te tekenen op de ontwikkeling van kansrijke vaccins. De leden onderschrijven daar net als het Kabinet het belang van publieke transparantie. De afgelopen tijd is er veel gedoe geweest rondom het contract voor vaccin AstraZeneca. Wat heeft de Europese Commissie daarvan geleerd voor toekomstige overeenkomsten onder meer waar het gaat om de leveringszekerheid en leveringsverplichting? Hoe wordt er ook voldoende flexibiliteit ingebouwd om in te springen op ontwikkelingen, zoals virusmutanten?

De leden van de VVD-fractie vinden dat er ook gekeken moet worden naar de toekomst als het gaat om vaccins. Betekent deze mededeling dat de Europese Commissie nu niet alleen maar inzet op mRNA vaccins voor de toekomst, zoals de Europese Commissie eerder heeft gecommuniceerd?

Wat is de rol van de Europese Investeringsbank (EIB) bij dit onderdeel van de mededeling?

Een versneld regelgevingskader

De leden van de VVD-fractie zijn het met het Kabinet eens dat het markttoelatingsproces te allen tijde zorgvuldig en onafhankelijk moet zijn. Veiligheid moet voorop staan. Belemmeringen voor snelle beoordeling moeten wel worden weggenomen. Welke belemmeringen identificeert men op dit moment? En hoe snel kan dit aangepast c.q. opgelost worden?

Opschalen van de industriële productie van vaccins

De leden van de VVD-fractie vinden het belangrijk dat we minder afhankelijk worden van producten buiten de EU voor de toelevering van vaccins, medicijnen en beschermingsmiddelen. We moeten meer in Europa produceren. En de productie van vaccins moet sowieso opgeschroefd worden. Hoe wordt daarbij samengewerkt met farmaceutische bedrijven? Hoe wordt daarbij ook aandacht besteed aan transparantie en betaalbaarheid? Waarom wordt hier niet de Europese Investeringsbank (EIB) genoemd?

Financiële gevolgen

De leden van de VVD-fractie ondersteunen de opmerkingen van het Kabinet over de financiering. De VVD wil een en ander niet financieren vanuit het vorige Meerjarig Financieel Kader (MFK), maar gewoon zoals het hoort uit het MFK 2021-2027. De leden van de VVD-fractie willen verder weten wat de budgettaire gevolgen voor de rijksbegroting zouden kunnen zijn van deze mededeling.