Wij zijn een sociaal Europa - Hoofdinhoud
De tweede dag van de sociale forum in Porto is net aangebroken wanneer luid applaus klinkt. De Portugese premier Antonio Costa wordt als een popster onthaald. Pers duikt bovenop hem en iedereen schudt de socialistische premier de hand. De oude Portugese stad is de thuishaven van deze tweedaagse forum over sociaal beleid in Europa. Wat hebben we bereikt en hoe maken we Europa socialer?
Dat Europa meer is dan een monetaire unie, is een relatief nieuw gegeven. In 2017 werd voor het eerst een sociale top georganiseerd, in Zweden op initiatief van de toenmalige Zweedse premier Stefan Löfven. Hij wordt als de grondlegger gezien van de sociale pijler met 20 principes voor een socialer en eerlijker Europa.
Hier werd in 2021 in Porto een actieplan aan toegevoegd met doelstellingen vastgelegd om armoede te bestrijden, werkgelegenheid te bevorderen en betaalbare scholing voor meer mensen beschikbaar te maken. Deze doelen moet Europa in 2030 behalen.
Van geld naar sociaal
Sindsdien veranderde er in Europa veel. Wetten verankerden sociaal beleid voor onder meer het dichten van de loonkloof, Europese standaarden voor toereikende minimumlonen en dat werknemers niet hoeven te werken tussen kankerverwekkende stoffen.
“De sociale pijler is nog geen dichtgeslagen hoofdstuk in de geschiedenis. Er staan nog wat dingen op mijn wensenlijst.”
En we zijn nog niet klaar. Want met de doelen die we in 2021 stelden, gaat het nog niet de goede kant op. Werkgelegenheid gaat de goede kant op in sommige Europese landen, maar niet overal.
Door de pandemie, de oorlog en de energiecrisis stijgen de armoedecijfers. En waar scholing beschikbaar zou moeten zijn voor iedereen, blijkt in de realiteit dat de fondsen hiervoor niet op de juiste plek terechtkomen. Juist jongeren en lager geschoolde mensen trekken aan het kortste eind.
Kortom, de sociale pijler is nog geen dichtgeslagen hoofdstuk in de geschiedenis. Op mijn wensenlijst staan drie dingen.
Niet in de kou
Ten eerste wil ik dat nutsvoorzieningen als water, gas en elektriciteit voor iedereen een verankerd basisrecht zijn. Niemand mag in de kou thuis zitten uit angst voor een te hoge energierekening, geen mens mag afgesloten worden van water door openstaande facturen.
Europa moet een sociaal vangnet bieden aan iedereen die het nodig heeft.
Politiek leider van de Partij van de Arbeid Attje Kuiken samen met partijleider van de Partido Socialista en premier van Portugal António Costa.
Eurocommissaris voor werkgelegenheid en sociale rechten Nicolas Schmit.
Een algoritme als baas
Daarnaast wil ik dat we vaart maken met een wet voor digitale platformwerkers. Wanneer chauffeurs van Uber en koeriers van Deliveroo voor hun werk afhankelijk zijn van het platform, moeten die hen fatsoenlijk in dienst nemen.
Een algoritme mag je uurrooster of contract niet bepalen, werkgevers zijn mensen en geen computers. Het wetsvoorstel ligt op dit moment vast bij de lidstaten. Ik wil ze graag een duwtje geven.
Hogere Europese minimumlonen
Tot slot zou ik graag willen dat lidstaten de wet voor hogere Europese minimumlonen die ik vorig jaar uitonderhandelde nu daadwerkelijk invoeren. Europese landen hebben hier formeel twee jaar de tijd voor.
Waar België, Bulgarije en Roemenië meteen van start gingen, is het opvallend stil in Nederland. De magere 10 procent loonsverhoging die het kabinet invoerde, komt niet tegemoet aan de eisen die zijn gesteld in de Europese wet voor hogere minimumlonen, laat staan dat ze voldoende zijn om de enorme inflatie tegen te gaan.
Zeker wanneer de bazen van Ahold en consorten nog eens extra profiteren van de crisis voor hun eigen zakken. Stop de graaiflatie en omhoog met die minimumlonen dus.
Sociale toekomst
De Europese sociale pijler gaat niet alleen over woorden en wensen, vervolgt de Portugese premier zijn speech tijdens de sociale top. Dit gaat over het echte leven van mensen. “Onze toekomst moet sociaal zijn”, versterkt Eurocommissaris Nicolas Schmit zijn boodschap. Wij zijn een sociaal Europa.
© Luísa Salgueiro - PES
© Fórum Social 2023