Verordening 2024/1359 - Aanpak van crisis- en overmachtsituaties op het gebied van migratie en asiel - Hoofdinhoud

Publicatieblad

van de Europese Unie

NL

L-serie

2024/1359

22.5.2024

Bij de totstandbrenging van een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht moet de Unie ervoor zorgen dat er geen personencontroles aan de binnengrenzen plaatsvinden, moet zij een gemeenschappelijk beleid uitstippelen inzake asiel en migratie, controle aan de buitengrenzen en terugkeer, en niet-toegestane verplaatsingen tussen de lidstaten voorkomen, op basis van solidariteit en een billijke verdeling van de verantwoordelijkheid tussen de lidstaten, op een wijze die ook billijk is ten aanzien van onderdanen van derde landen en staatlozen en in volledige overeenstemming is met de grondrechten.

Dat vereist een brede aanpak die ten doel heeft het wederzijdse vertrouwen tussen de lidstaten te versterken, in het besef dat de effectiviteit van de algehele aanpak afhangt van het gezamenlijk en op geïntegreerde wijze aanpakken en uitvoeren van alle aspecten.

De uitdagingen op het gebied van migratie waarmee de Unie en haar lidstaten kunnen worden geconfronteerd, kunnen sterk van elkaar verschillen, met name wat betreft de omvang en de samenstelling van de aankomsten. Daarom is het van essentieel belang dat de Unie wordt uitgerust met uiteenlopende instrumenten om op alle soorten situaties te reageren. De brede aanpak zoals uiteengezet in Verordening (EU) 2024/1351 van het Europees Parlement en de Raad (4), onder meer via partnerschappen met betrokken derde landen, moet waarborgen dat de Unie beschikt over specifieke regels voor een doeltreffend migratiebeheer, met name wat betreft het activeren van een verplicht solidariteitsmechanisme, en dat alle nodige maatregelen worden getroffen om crises te voorkomen. Deze verordening bevat regels die een aanvulling vormen op die aanpak en op de regels van Richtlijn 2001/55/EG van de Raad (5), die tegelijkertijd kunnen worden gebruikt.

Niettegenstaande de nodige preventieve maatregelen worden getroffen, kan niet worden uitgesloten dat zich een crisis- of overmachtsituatie op het gebied van migratie en asiel voordoet als gevolg van omstandigheden waarop de Unie en haar lidstaten geen vat hebben. Dergelijke uitzonderlijke situaties kunnen bestaan in massale aankomsten van onderdanen van derde landen en staatlozen op het grondgebied van een of meer lidstaten, in het instrumentaliseren van migranten door een derde land of een vijandige niet-statelijke actor met als doel de lidstaat of de Unie te destabiliseren of in een overmachtsituatie in de lidstaat. In die omstandigheden is het mogelijk dat de maatregelen en flexibiliteit waarin Verordening (EU) 2024/1351 en Verordening (EU) 2024/1348 van het Europees Parlement en de Raad (6) voorzien, ontoereikend zijn om dergelijke uitzonderlijke situaties aan te pakken. Die uitzonderlijke situaties verschillen van situaties waarin een lidstaat met een aanzienlijke migratiesituatie wordt geconfronteerd als gevolg van het cumulatieve effect van aankomsten op zijn goed voorbereide asiel-, opvang- en migratiestelsel of van situaties waarin een lidstaat onder migratiedruk staat als gevolg van een groot aantal...