Nieuwe Europese Commissie treedt aan - Hoofdinhoud

Het Europees Parlement moest op donderdag 18 november 2004 een besluit nemen of de nieuwe Europese Commissie onder leiding van José Manuel Durao Barroso kan aantreden. Het college van eurocommissarissen zal 25 leden tellen: voor elke lidstaat één. Sinds de verkiezingen voor het nieuwe Europees Parlement (10-13 juni 2004) was de Commissie-Prodi in de praktijk 'demissionair'.

Het nieuwe college van eurocommissarissen had eigenlijk op 1 november 2004 de werkzaamheden moeten starten. Onder zware druk van het Europees Parlement verving Italië echter de omstreden Rocco Buttiglione door de minister van Buitenlandse Zaken, Franco Frattini. Ook de Letse Ingride Udre moest vertrekken. De Letse regering nomineerde in haar plaats de diplomaat Andris Piebalgs. Ten slotte moest de Hongaar Laszlo Kovacs, die tijdens een eerdere hoorzitting een zwakke indruk maakte, zijn energieportefeuille inleveren. Hij is nu verantwoordelijk voor fiscaal beleid en douane.

Tijdens een speciale top op 29 juni 2004 kwamen Europese regeringsleiders overeen om de Portugese premier José Manuel Durao Barroso te nomineren als voorzitter van de Europese Commissie i, als opvolger van Romano Prodi. Op 12 augustus 2004 maakte Barroso bekend met welk team hij de komende vijf jaar wil werken. De samenstelling van de Commissie is sinds 22 november 2005 als volgt:

Aanvankelijk zou de ploeg van José Manuel Durao Barroso starten op 1 november. Er kwam een kruis door deze datum, toen het Europees Parlement op woensdag 27 oktober 2004 moest stemmen over de nieuwe samenstelling van de Europese Commissie. José Barroso lastte deze stemming af, nadat bleek dat een meerderheid niet gegarandeerd was.

Het Europees Parlement was met name ontevreden over de kandidaat-eurocommissaris voor Justitie, Vrijheid en Veiligheid, de Italiaan Rocco Buttiglione. In een hoorzitting voor het EP had Buttiglione homoseksualiteit een zonde genoemd, en beweerd dat in het huwelijk de vrouw door de man beschermd wordt, "zodat zij rustig kinderen kan krijgen".

Romano Prodi blijft nu nog even aan. Nog niet bekend is tot wanneer. Barroso hoopt binnen enkele weken een gewijzigd college van eurocommissarissen voor te leggen aan het Europees Parlement, dat op 17 november 2004 voor het eerst opnieuw vergadert in Straatsburg. Sommige europarlementariërs zijn voorzichtiger, en hopen dat de nieuwe Europese Commissie vóór Kerstmis aan kan treden.

Het aantreden van de Europese Commissie volgt op de ceremoniële ondertekening van de Europese Grondwet door Europese leiders op 29 oktober 2004. De Commissie zal een belangrijke rol spelen in de communicatie rond de Europese Grondwet naar het Europese electoraat. Met name de nieuwe eurocommissaris voor voorlichting, de Zweedse Margot Wallström, zal hierbij het voortouw nemen.

Het aantal leden van de Europese Commissie wijzigt per 1 november 2004 voor de derde keer in één jaar. Tot 1 mei bestond het college van eurocommissarissen uit 20 leden (één zetel voor elk van de 15 lidstaten, plus een extra zetel voor Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië en Spanje). Met de uitbreiding van de Europese Unie per 1 mei kwamen daar 10 nieuwe eurcommissarissen bij, waardoor de Europese Commissie 30 leden telde.

Het is niet zeker dat huidige aantal van 25 leden definitief is. Als Roemenië en Bulgarije in 2007 toetreden, zal de Commissie dienovereenkomstig uitgebreid worden. Afhankelijk van de onderhandelingen over de Europese Grondwet i kan de omvang en samenstelling van het college van eurocommissarissen wijzigingen ondergaan, eventueel per 2009.