Kapitaalmarktenunie: akkoord over robuuster toezicht op centrale tegenpartijen - Hoofdinhoud

De Commissie is ingenomen met het politieke akkoord dat het Europees Parlement en de EU-lidstaten vandaag hebben bereikt over een robuuster en doelmatiger toezicht op centrale tegenpartijen (CTP's) die diensten aanbieden in de EU. Dit zal bijdragen tot het vrijwaren van de financiële stabiliteit in de EU.

In de EU gevestigde CTP's, systeemrelevante marktinfrastructuren binnen het financiële stelsel, zijn reeds aan afdoende regelgeving en een streng toezicht onderworpen, dankzij een hele reeks maatregelen die in de nasleep van de financiële crisis zijn genomen. Het akkoord resulteert in een beter toezicht op binnen en buiten de EU gevestigde CTP's die diensten aanbieden of voornemens zijn aan te bieden aan zowel EU-clearingleden en hun cliënten als aan EU-handelsplatformen. De overeengekomen regels bouwen voort op het voorstel tot herziening van de verordening Europese marktinfrastructuur (EMIR), dat de Europese Commissie in 2017 heeft gepresenteerd als onderdeel van de kapitaalmarktenunie.

Deze nieuwe regelgeving is belangrijk voor de bescherming van de financiële stabiliteit, nu CTP's een steeds grotere rol vervullen als intermediair in financiële transacties. Met het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU zal bovendien een aanzienlijk volume aan financiële instrumenten die in de valuta's van de lidstaten luiden, door CTP's in derde landen worden gecleard.

Vicevoorzitter van de Commissie Valdis Dombrovskis i, bevoegd voor Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie: "Met het vandaag bereikte politieke akkoord over deze belangrijke maatregel in het kader van de kapitaalmarktenunie wordt een solide kader voor het toezicht op CTP's uit de EU en derde landen tot stand gebracht. Het verzekeren van de voortdurende veiligheid en stabiliteit van ons financiële stelsel is een prioriteit. Nu we met het vertrek van het grootste financiële centrum van de EU worden geconfronteerd, beschermt de EU de financiële stabiliteit terwijl zij tegelijkertijd blijk blijft geven van een zeer grote openheid voor internationale integratie."

Vicevoorzitter Jyrki Katainen i, verantwoordelijk voor Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen, verklaarde in dit verband: "De Europese instellingen hebben hard gewerkt om ons financieel systeem veiliger te maken. Dit akkoord is een belangrijke stap in de richting van een robuust en doelmatig toezicht op derivatenmarkten en een snellere marktintegratie van financiële diensten."

De hervorming van de EMIR introduceert een meer pan-Europese aanpak in het toezicht op CTP's uit de EU. Zo wordt meer in het bijzonder binnen de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) een toezichtcomité opgericht bestaande uit onafhankelijke leden, nationale toezichthouders en centrale banken. Voor het toezicht op CTP's uit derde landen die op basis van het systeem van gelijkwaardigheid in de EU actief zijn, wordt een evenredige benadering ingevoerd: sommige buiten de EU gevestigde CTP's kunnen zodanig systeemrelevant zijn dat er voor hen aanvullende voorwaarden gelden om de potentiële risico's te beperken.

Voor dergelijke gevallen beschikt de ESMA voortaan over aanvullende toezichtinstrumenten. Indien dat niet voldoende is, kan de Commissie op verzoek van de ESMA besluiten dat een CTP enkel sommige of alle van haar diensten in de Unie mag verlenen als zij in de EU gevestigd is. Het toezichtcomité bevordert tevens de convergentie van het toezicht op CTP's uit de EU door de ESMA nauwer bij bepaalde toezichtbesluiten te betrekken.

De Commissie is ook verheugd over het politieke akkoord dat het Europees Parlement en de EU-lidstaten vandaag hebben bereikt over de wijziging van de statuten van het Europees Stelsel van centrale banken en van de Europese Centrale Bank.Als gevolg van die wijziging beschikt het Europees Stelsel van centrale banken thans over de nodige bevoegdheden om de in de gewijzigde EMIR vastgelegde taken te vervullen.

Volgende stappen

Na dit politieke akkoord volgen er nog technische werkzaamheden zodat het Europees Parlement en de Raad de definitieve teksten formeel kunnen goedkeuren.

Achtergrond

Eind juni 2018 vertegenwoordigde de totale uitstaande notionele waarde van over-the-counter (otc) derivaten een bedrag van 595 biljoen USD (bron: Bank voor Internationale Betalingen). Meer dan 60 % van de totale waarde van alle otc-derivatencontracten en -activaklassen (rente, kredietverzuim, valuta enz.) wordt centraal gecleard door CTP's. Met de EMIR wordt uitvoering gegeven aan de in 2009 door de G20 gedane toezegging om de stabiliteit van de otc-derivatenmarkt in de EU te versterken. De belangrijkste doelstelling van de EMIR is het verlagen van systeemrisico's door de transparantie op de markt voor otc-derivaten te vergroten, het tegenpartijkredietrisico te verminderen en het operationele risico bij transacties in otc-derivaten te beperken. In de verordening is onder meer het volgende bepaald: alle gestandaardiseerde otc-derivatencontracten moeten via centrale tegenpartijen (CTP's) worden gecleard en otc-derivatencontracten moeten aan transactieregisters worden gerapporteerd.

Vandaag bestaan er 16 CTP's in de EU en 32 CTP's in 15 landen buiten de EU die hun diensten aan EU-tegenpartijen mogen aanbieden. Sinds de EMIR in 2012 oorspronkelijk werd vastgesteld, zijn CTP's uitgegroeid tot een systeemrelevant onderdeel van de financiële sector en het belang ervan neemt alsmaar toe.

De Commissie heeft de EMIR grondig doorgelicht om er zeker van te zijn dat de EU-wetgeving doelmatig en efficiënt functioneert. Dit voorstel berust niet alleen op de openbare raadpleging van 2015 over de EMIR maar ook op bijdragen ontvangen van belanghebbenden in het kader van openbare raadplegingen over de activiteiten van de Europese toezichthoudende autoriteiten en over de tussentijdse evaluatie van de kapitaalmarktenunie (KMU). In het voorstel is ook de feedback meegenomen die is ontvangen naar aanleiding van de publicatie van de Commissiemededeling over de aanpak van uitdagingen voor kritieke financiële marktinfrastructuren en de verdere ontwikkeling van de KMU en het werkdocument van de diensten van de Commissie over EU-gelijkwaardigheidsbesluiten in het kader van het beleid inzake financiële diensten.

Meer informatie

Voorstel voor een verordening tot wijziging van de EMIR

Persmededeling over het voorstel van de Commissie voor een verordening tot wijziging van de EMIR

IP/19/1657