Na Cotonou: onderhandelaars bereiken politiek akkoord over nieuwe partnerschapsovereenkomst EU/Afrika-Caribisch gebied-Stille Oceaan - Hoofdinhoud
Vandaag hebben de hoofdonderhandelaars van de EU en de Organisatie van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (OACPS), voorheen de “groep van ACS-staten” genoemd, een politiek akkoord bereikt over de tekst van de nieuwe partnerschapsovereenkomst die de Overeenkomst van Cotonou zal opvolgen.
De overeenkomst moet nog worden goedgekeurd, ondertekend en geratificeerd. Ze beslaat een groot aantal gebieden, van duurzame ontwikkeling en groei tot mensenrechten, vrede en veiligheid, en is erop gericht elke regio sterker te maken. Zodra de overeenkomst van kracht is, vormt zij het nieuwe rechtskader voor de politieke, economische en samenwerkingsbetrekkingen tussen de EU en de 79 leden van de OACPS voor de komende twintig jaar.
De EU en de OACPS vormen een internationale macht. Samen vertegenwoordigen zij meer dan 1,5 miljard mensen en meer dan de helft van de zetels in de Verenigde Naties. Met de nieuwe overeenkomst zullen de lidstaten van de EU en de OACPS beter toegerust zijn om de opkomende behoeften en mondiale uitdagingen aan te pakken, zoals de COVID-19-pandemie, de klimaatverandering, oceaangovernance, migratie, vrede en veiligheid.
Jutta Urpilainen i, Europees commissaris voor Internationale Partnerschappen en hoofdonderhandelaar namens de EU: “Vandaag zetten we een stap in de richting van een nieuw tijdperk voor de EU, Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan. In alle vier de regio's zullen mensen profiteren van deze ambitieuze overeenkomst, waarmee we als mondiale actoren beter kunnen inspelen op de nieuwe realiteiten en uitdagingen.”
Professor Robert Dussey, Togolees minister van Buitenlandse Zaken, Afrikaanse integratie en Togolezen in het buitenland, hoofdonderhandelaar van de OACPS en voorzitter van de ministeriële centrale onderhandelingsgroep: “Het politieke akkoord dat vandaag, na lange en intensieve onderhandelingen, is bereikt, effent de weg voor een modern en sterker partnerschap op nationaal, regionaal en internationaal niveau. Ik wil graag van de gelegenheid gebruik maken om de hoofdonderhandelaars, die onvermoeibaar aan dit resultaat hebben gewerkt, te feliciteren.”
Volgende stappen
Nu de hoofdonderhandelaars een politiek akkoord hebben bereikt, zal de tekst de interne procedures doorlopen, waarna de hoofdonderhandelaars de tekst kunnen paraferen en de onderhandelingen formeel ten einde zijn. De overeenkomst zal later in 2021 worden ondertekend. Om in werking te kunnen treden moet zij door een bepaald aantal partijen zijn gesloten of geratificeerd. Voor ondertekening, voorlopige toepassing en sluiting is de goedkeuring van de Raad vereist, op basis van voorstellen van de Commissie.
Deze voorstellen zullen begin 2021 samen met de onderhandelde tekst in alle EU-talen aan de Raad worden toegezonden.
De Raad neemt pas een besluit over de sluiting na goedkeuring door het Europees Parlement, overeenkomstig artikel 218, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).
Hoewel er een politiek akkoord is bereikt, wordt voorgesteld de Overeenkomst van Cotonou opnieuw te verlengen zodat er voldoende tijd is om het bovengenoemde interne EU-proces uit te voeren. De EU pleit daarom voor verlenging tot 30 november 2021, tenzij de nieuwe overeenkomst eerder in werking treedt of voorlopig wordt toegepast, maar deze verlenging moet nog worden bevestigd tijdens de vergadering van het ACS-EU-Comité van ambassadeurs die gepland is voor december 2020. Het zou de tweede verlenging zijn, want de Overeenkomst van Cotonou, die op 29 februari 2020 zou aflopen, is al eens met een eerste reeks overgangsmaatregelen verlengd tot 31 december 2020.
Achtergrondinformatie
De post-Cotonou-onderhandelingen gingen in september 2018 van start in de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York. Het doel was om een nieuw verdrag te sluiten ter opvolging van de Overeenkomst van Cotonou.
De nieuwe partnerschapsovereenkomst omvat een “gemeenschappelijke grondslag”, waarin de waarden en beginselen zijn opgenomen die de EU en de OACPS-landen delen, alsook de strategische prioritaire gebieden waarmee beide partijen samen aan de slag willen gaan, te weten: i) mensenrechten, democratie en goed bestuur, ii) vrede en veiligheid, iii) menselijke en sociale ontwikkeling, iv) duurzaamheid van het milieu en klimaatverandering, v) inclusieve duurzame economische groei en ontwikkeling, vi) migratie en mobiliteit. In de nieuwe partnerschapsovereenkomst wordt deze basis gecombineerd met drie specifieke, actiegerichte protocollen die zijn afgestemd op de behoeften van elke regio (Afrika, Caribisch gebied, Stille Oceaan). Dit maakt een ongekende regionale focus mogelijk. De regionale protocollen zullen hun eigen specifieke bestuursstructuur hebben om de betrekkingen met de EU en de verschillende regio's te beheren en te sturen, onder meer via gemengde parlementaire commissies. Er zal ook een overkoepelend gezamenlijk OACPS-EU-kader worden ingesteld, met een sterke parlementaire dimensie.
Tijdens de ACS-top in december 2019 heeft de groep van ACS-staten de herziene Overeenkomst van Georgetown goedgekeurd. Op grond daarvan is de naam van de organisatie in april 2020 gewijzigd in “Organisatie van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan” (OACPS).
Meer informatie
Vragen en antwoorden over het politieke akkoord over de nieuwe post-Cotonou-overeenkomst https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_20_2303