Raad Justitie en Binnenlandse Zaken, 9-10 december 2021 - Voornaamste resultaten - Hoofdinhoud
Voornaamste resultaten
Binnenlandse Zaken, 9 december
Hybride dreigingen en uitdagingen op migratiegebied
De ministers spraken over hybride aanvallen en migrantensmokkel. Ze wisselden van gedachten over de effectiviteit van bestaande instrumenten hiertegen en over wat er nodig is om beter voorbereid te zijn in de toekomst.
De migratieproblematiek heeft de afgelopen maanden een nieuwe dimensie aangenomen, met de hybride aanval door het Belarussische regime. Er zijn nog een aantal andere, maar niet minder dringende uitdagingen op het gebied van migratie aan onze buitengrenzen. Vandaag hebben wij een open discussie gehouden over mogelijke verdere maatregelen om onze buitengrenzen beter te beschermen en het verlies van mensenlevens te voorkomen.
Aleš Hojs, Sloveens minister van Binnenlandse Zaken
De ministers bespraken welke aanvullende maatregelen de EU op het gebied van binnenlandse zaken nog kan nemen om het gebruik van migratie als hybride dreiging aan te pakken en nieuwe pogingen te ontmoedigen. Ze beraadden zich op de belangrijkste maatregelen om secundaire bewegingen binnen de EU doeltreffend te voorkomen en het bedrijfsmodel van smokkelaars te ontwrichten. De ministers bespraken ook welke andere elementen op EU-niveau prioriteit moeten krijgen, in het licht van recente inspanningen om de externe dimensie van migratie extra gewicht te geven.
Tijdens de lunch bogen de ministers zich over langetermijnoplossingen voor het migratie- en asielpact.
EU-betrekkingen met Belarus (achtergrondinformatie)
Beperkende maatregelen tegen Belarus (achtergrondinformatie)
Migratiebeleid van de EU (achtergrondinformatie)
NextGenerationEU: infiltratie door georganiseerde misdaad
De ministers gingen in gesprek over de NextGenerationEU-herstelfondsen en hoe het best kan worden voorkomen dat de georganiseerde misdaad infiltreert in juridische structuren en processen.
We kunnen het ons niet veroorloven dat belastinggeld de georganiseerde misdaad ondersteunt of waarin onze juridische structuren en processen worden misbruikt om criminele activiteiten een legitiem karakter te geven. De ministers willen een goed beeld over deze dreiging en van de noodzaak om hier gezamenlijk tegen op te treden.
Aleš Hojs, Sloveens minister van Binnenlandse Zaken
De ministers onderstreepten dat er een breed scala aan instrumenten en een gecoördineerde EU-aanpak nodig zijn om infiltratie van juridische structuren door de georganiseerde misdaad te voorkomen en aan te pakken. Ze benadrukten ook dat de lidstaten informatie over de kwetsbaarheden van juridische structuren moeten uitwisselen door indicatoren te evalueren. Er is ook behoefte aan een beter inlichtingenbeeld, zowel voor de lidstaten als voor de betrokken JBZ-instanties.
De ministers namen nota van de nieuwe Prüm-voorstellen van de Commissie, voor samenwerking op het gebied van rechtshandhaving en informatie-uitwisseling. Het werk rond deze voorstellen zal op technisch niveau worden voortgezet in de Raad.
Veerkracht van kritieke entiteiten
De ministers namen nota van het akkoord dat de ambassadeurs gisteren hebben bereikt over een algemene oriëntatie, die naar verwachting op 20 december formeel door de Raad zal worden aangenomen.
Het verbeteren van de veerkracht van onze kritieke infrastructuur is van vitaal belang voor de veiligheid en welvaart van onze samenlevingen. De veranderingen in ons veiligheidslandschap, onder meer als gevolg van de COVID-19-pandemie, hybride bedreigingen en extreme weersomstandigheden, tonen aan dat we meer moeten doen om collectief voorbereid te zijn op nieuwe uitdagingen. Het akkoord dat gisteren door de ambassadeurs is bereikt en dat in principe binnenkort formeel door de Raad zal worden aangenomen, is een belangrijke stap in die richting.
Aleš Hojs, Sloveens minister van Binnenlandse Zaken
De EU werkt aan nieuwe regels om kritieke infrastructuur veerkrachtiger, weerbaarder en schokbestendiger te maken.
De ontwerprichtlijn over de veerkracht van kritieke entiteiten moet ervoor zorgen dat deze entiteiten klaar zijn om natuurrampen, terrorisme of gezondheidscrises zoals COVID-19 te voorkomen, te weerstaan en te boven te komen. Het ontwerpmandaat van de Raad heeft betrekking op entiteiten in 9 sectoren: energie, vervoer, het bankwezen, financiële-marktinfrastructuren, volksgezondheid, drinkwater, afvalwater, digitale infrastructuur en de ruimte.
Volgens de voorgestelde regels moeten kritieke entiteiten verstorende incidenten melden aan de nationale autoriteiten, en moeten de EU-lidstaten kritieke entiteiten in kaart brengen, nationale risicobeoordelingen uitvoeren en een strategie hebben om de veerkracht van dergelijke entiteiten te waarborgen.
Zodra de algemene oriëntatie van de Raad formeel is aangenomen, kunnen de onderhandelingen met het Europees Parlement van start gaan.
Hoe de EU op crises reageert en veerkracht opbouwt (achtergrondinformatie)
Toepassing van het Schengenacquis in Kroatië
De Raad concludeerde dat Kroatië voldoet aan de voorwaarden om alle onderdelen van het Schengenacquis toe te passen. De Raad moest dit eerst vaststellen om tot opheffing van de binnenÂgrensÂcontroles te kunnen besluiten.
Schengenevaluatie- en -toezichtmechanisme
De ministers bespraken de voortgang met de verordening over een Schengenmechanisme voor evaluatie en toezicht. De besprekingen zullen nu op technisch niveau in de Raad worden voortgezet.
Het voorstel moet de strategische focus van het mechanisme vergroten, de evaluatie- en toezichtprocedures verkorten en vereenvoudigen, de controle op de eerbiediging van de grondrechten bij de uitvoering van het Schengenacquis versterken en de deelname van alle overheids- en EU-actoren optimaliseren. Dat alles moet ertoe leiden dat het Schengengebied vlotter kan worden aangepast aan bestaande en toekomstige uitdagingen.
Infographic - EU-brede IT-systemen voor veiligheid en migratie
Zie volledige infographicUitvoering van interoperabiliteit
De ministers wisselden van gedachten over de uitvoering van interoperabiliteit. Op basis van de beoordeling door eu-LISA en de Europese Commissie werden zij het eens over een herzien tijdschema: medio juni 2022 voor het verbeterde Schengeninformatiesysteem, eind september 2022 voor het inreis-uitreissysteem, en mei 2023 voor Etias en ECRIS-TCN.
Het blijft de bedoeling dat de interoperabiliteitsarchitectuur eind 2023 klaar is.
IT-systemen voor criminaliteitsbestrijding en beveiliging EU-grenzen (achtergrondinformatie)
Samenwerking bij terrorismebestrijding
De ministers werden geïnformeerd over de samenwerking tussen de voor terrorismebestrijding bevoegde autoriteiten, in aanwezigheid van de Groep terrorismebestrijding (CTG).
Uit de evaluaties na de terroristische aanslagen in Europa is duidelijk gebleken dat samenwerking tussen rechtshandhavings- en inlichtingendiensten nodig is. In november 2016 kwamen de ministers overeen na te gaan welke mogelijkheden er zijn voor samenwerking tussen de CTG en Europol op gebieden van gemeenschappelijk belang, met volledige inachtneming van de exclusieve bevoegdheid van de lidstaten op het gebied van nationale veiligheid.
EU-respons op terrorisme (achtergrondinformatie)
Diversen
Het voorzitterschap informeerde de ministers over de ontwikkelingen in de besprekingen over lopende wetgevingsvoorstellen.
Het bracht ook verslag uit over de resultaten van de bijeenkomst van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van de EU en Westelijke Balkan en over de voorbereidingen en de agenda voor de soortgelijke bijeenkomst tussen de EU en de VS.
Het voorzitterschap bracht verslag uit over het resultaat van de virtuele ministeriële conferentie van 11-12 november over de preventie van en het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen.
Het aantredende Franse voorzitterschap van de Raad presenteerde zijn werkprogramma en prioriteiten voor de komende 6 maanden.
Overzicht van de lopende wetgevingsvoorstellen onder het Sloveense voorzitterschap
Justitie, 10 december
Lessen trekken uit de pandemie voor het rechtssysteem
De ministers bekeken welke lessen getrokken kunnen worden uit de coronapandemie voor wat betreft de werking van rechterlijke instanties en de rechterlijke toetsing/controle van noodmaatregelen. Ze debatteerden over de aanpak van bestaande en toekomstige uitdagingen die voortvloeien uit noodsituaties. De ministers deelden beste praktijken bij het opvangen van de gevolgen van de pandemie voor de rechtsstelsels. Ze benadrukten het belang van verdere digitalisering om ervoor te zorgen dat alle burgers toegang hebben tot de rechter, met passende waarborgen en met volledige inachtneming van de grondrechten.
Tijdens de pandemie hebben onze nationale systemen en constitutionele hoven over het algemeen blijk gegeven van veerkracht. Maar we moeten ervoor zorgen dat we nog beter voorbereid zijn op de volgende crisis, ongeacht de aard ervan. Een van de elementen die vandaag zijn benadrukt, is het belang van de digitalisering van onze rechtsstelsels. Wij zullen hier de komende maanden op blijven inzetten, in het belang van onze burgers.
Marjan DikauÄiÄ, Sloveens minister van Justitie
Bestrijding van haatspraak en haatmisdrijven
Tijdens de lunch bespraken de ministers hoe haatspraak en haatmisdrijven beter kunnen worden bestreden om Europa inclusiever en beschermender te maken. Ze beraadden zich op de grootste uitdagingen en lacunes die de lidstaten op dit gebied ervaren, op de factoren die hen zouden kunnen helpen, op beste praktijken inzake samenwerking met het maatschappelijk middenveld en IT-bedrijven en op beste praktijken inzake ondersteuning en bescherming van specifieke groepen slachtoffers.
Haatspraak en haatmisdrijven hebben geen plaats in onze open, democratische samenlevingen. Ervoor zorgen dat socialemediaplatforms haatspraak verwijderen en de strafrechtelijke respons versterken: dit zijn 2 belangrijke gebieden waarop we verder moeten werken. Ook moeten we slachtoffers adequaat ondersteunen en de onderliggende oorzaken aanpakken, door middel van beter onderzoek en samenwerking met het maatschappelijk middenveld en overheidsinstanties.
Marjan DikauÄiÄ, Sloveens minister van Justitie
Verordening elektronisch bewijsmateriaal
De ministers bespraken de voortgang van de onderhandelingen tussen de Raad en het Europees Parlement over de verordening elektronisch bewijsmateriaal.
Tijdens het Sloveense voorzitterschap hebben hierover onderhandelingen op technisch niveau plaatsgevonden, met het accent op de kennisgevingsregeling. Het grootste meningsverschil tussen de wetgevers over de kennisgevingsverplichtingen betreft de rol van de lidstaten die betrokken zijn bij de procedures waarin bewarings- of verstrekkingsbevelen zijn uitgevaardigd.
De Raad wil belangrijke concessies doen aan het Parlement om een akkoord te bereiken. Het Parlement beschouwt die concessies tot dusver als ontoereikend.
Verordening elektronisch bewijsmateriaal (voortgangsverslag)
Toetreding van de EU tot het Europees Verdrag voor de rechten van de mens
De ministers kregen een stand van zaken over de toetreding van de EU tot het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. Het voorzitterschap bracht verslag uit over de vorderingen met de onderhandelingen in de Raad van Europa en over de voorbereidingen in de bevoegde Raadsinstanties.
De toetredingsonderhandelingen worden gevoerd door een ad-hocgroep van de Raad van Europa. Dit najaar vonden de 10e, de 11e en de 12e vergadering van de ad-hocgroep plaats. Centraal daarin stonden de specifieke EU-mechanismen voor de procedure voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, evenals de verzoekschriften tussen partijen, het beginsel van wederzijds vertrouwen tussen de EU-lidstaten, en kwesties in verband met het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid. Parallel daarmee gingen de deskundigen ook in op de interne regels van de EU die nodig zullen zijn voor de toetredingsovereenkomst.
Bescherming en bevordering van de mensenrechten (achtergrondinformatie)
Europees Openbaar Ministerie
De Commissie en het voorzitterschap informeerden de ministers over de laatste ontwikkelingen rond de oprichting van het Europees Openbaar Ministerie (EOM). De Europese hoofdaanklager was daarbij aanwezig.
Het EOM heeft al meer dan 400 onderzoeken geopend voor schade van naar schatting miljarden euro's en het neemt reeds belangrijke onderzoeksmaatregelen. Het heeft huiszoekingen en inbeslagnemingen uitgevoerd en verscheidene verdachten zijn reeds gearresteerd. Het werk van het EOM heeft al tot een eerste veroordeling geleid.
Europees Openbaar Ministerie (achtergrondinformatie)
Europees Openbaar Ministerie (website)
Diversen
Het voorzitterschap briefte de ministers over de onderhandelingen over een aantal recente wetgevingsvoorstellen.
De Commissie presenteerde haar recente voorstellen voor de digitalisering van de EU-rechtsstelsels en haar eerste verslag over de toepassing van het EU-Handvest voor de grondrechten met een thematische aanpak, waarin de nadruk ligt op de grondrechten in het digitale tijdperk. De Commissie kondigde voorstellen aan op het gebied van justitie, met inbegrip van civiel recht en strafrecht, gepland voor dit en volgend jaar.
Het voorzitterschap bracht verslag uit over de resultaten van de bijeenkomst van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van de EU en Westelijke Balkan en over de voorbereidingen en de agenda voor de soortgelijke bijeenkomst tussen de EU en de VS.
Het aantredende Franse voorzitterschap van de Raad presenteerde zijn werkprogramma en prioriteiten voor de komende 6 maanden.
Tot slot nam de Raad zonder debat de A-punten van wetgevende en niet-wetgevende aard aan.
Informatie over de zitting
Zitting nr. 3837
Brussel
9 december 2021
10:00
Vooraf (documenten)
Lijst van A-punten, Niet-wetgevingswerkzaamheden
Lijst van A-punten, wetgevingsberaadslagingen
Achtergrondnota Dit document is momenteel alleen beschikbaar in de volgende talen:
Na afloop (documenten)
Deelnemerslijst (Binnenlandse Zaken) Dit document is momenteel alleen beschikbaar in de volgende talen:
Deelnemerslijst (Justitie) Dit document is momenteel alleen beschikbaar in de volgende talen: