Strandjepik

Met dank overgenomen van J.P. (Jimmy) Dijk i, gepubliceerd op maandag 5 augustus 2024, column.

Op het strand en in het zand spelen kinderen het spelletje landjepik. Het doel van het spel is om zoveel mogelijk land van je tegenstander te veroveren. Wie aan het einde van het spel het meeste land bezit, is de winnaar. Een onschuldig spelletje waarbij na afloop het zand en strand weer van iedereen is.

Maar in Brazilië is dit geen spel. Daar woedt een felle discussie over het privatiseren van de stranden. Een wetsvoorstel voor privatisering kan op steun van de allerrijksten in Brazilië rekenen. Zij kunnen niet wachten om hotels en resorts voor massatoerisme te bouwen. Het overgrote deel van de Brazilianen ziet deze privatisering niet zitten.

Momenteel zijn stranden in Brazilië publiek bezit. Voor arm en rijk vrij toegankelijk. Geen eigen bubbels van extreem rijken met privéstranden, maar juist plekken waar arm en rijk met elkaar van het zand en de zee genieten. Het is voorspelbaar dat dit door het privatiseren van stranden verloren zal gaan en het strand door betaling alleen maar voor de rijken zal zijn.

De Franse filosoof Jean-Jacques Rousseau schreef in de 18e eeuw al over het recht op eigendom en ongelijkheid: “De eerste die een stuk grond omheinde en durfde te zeggen ‘dat is van mij’, en mensen aantrof die onnozel genoeg waren om hem te geloven, was de ware grondlegger van de burgerlijke maatschappij.”

Terecht groeit en bloeit het verzet tegen de privatisering van de Braziliaanse stranden. We zien dit verzet ook steeds vaker in kustplaatsen rondom de Middellandse Zee. We moeten onze publieke en openbare ruimte beschermen en behoeden van zij die er alleen maar geld mee willen verdienen.

Ook in Nederland zien we een minder onschuldige variant van landjepik: namelijk strandjepik. Waar gemeenten niet meer de moeite nemen om strandjes bij zwemplaatsen te beheren, gaan zij over tot privatiseren. Het bedrijf Leisurelands beheert ondertussen 20 Gelderse recreatiegebieden waarvoor je moet betalen en steeds meer zwemplaatsen worden beheerd door commerciële uitbuiters die entree of parkeergeld vragen. Ook deze stukken grond worden omheind, zoals Rousseau in de 18e eeuw al beschreef.

Nu veel mensen de nadelige effecten van het privatiseren van zorg, woningbouw, energie en OV ervaren, kijken liberalen weg. Zij geven immers liever alle vrijheid aan private partijen en vermogenden. Zij gaan door op de weg van het neoliberalisme. Met private equity in de zorg, durfinvesteerders die campings opkopen en nu ook de strandjes rondom onze zwemplassen die in de uitverkoop worden gedaan.

Stop het privatiseren van wat van ons allemaal is. Stop met strandjepik spelen. Het strand is van ons allemaal. Arm, rijk, jong en oud, laten we samen naar het strand gaan.