Heeft een consentpraatje nut?

Met dank overgenomen van Jonge Socialisten in de PvdA (JS) i, gepubliceerd op donderdag 6 maart 2025.

In elke vereniging heb je consent praatjes voor grote, vaak meerdaagse evenementen. Je hoort iedereen alweer zuchten en vermoeid kijken. Ze kijken elkaar aan met een blik die zegt, dat zou niemand toch doen?

Toch blijft niets minder waar. We kennen allemaal de verhalen van vrienden die nare ervaringen hebben meegemaakt. Als we naar de cijfers van het centrum seksueel geweld kijken zie je zelfs dat 1 op de 8 vrouwen en 1 op de 25 mannen ooit zijn verkracht.

Maar wat gebeurt er als er bij een consent praatje al niet geloofd wordt dat iemand dat kan doen? Simpel gezegd: er ontstaat een cultuur van argwaan. Bewijs maar dat je iets is overkomen. Kom dan wel met goed bewijs want anders wilde je het zelf en maak je iemands toekomst kapot. Voorbeelden hiervan zijn Johan Derksen en Brock Turner.

Johan die op televisie toegeeft in zijn jeugd een vrouw te hebben verkracht met een kaars terwijl ze sliep/bewusteloos lag op een bank. Vervolgens wil hij zich niet verontschuldigen en noemt het een kwajongensstreek. Natuurlijk is de zaak verjaard, maar het pijnlijkste is dat het Nederlandse publiek het prima vindt om deze zaak te vergeten en hem gewoon weer terug op tv wil zien. Na een paar weken/maanden van stilte keert Johan gewoon terug naar zijn programma en zijn de meeste van de kijkers maar wat blij met zijn terugkeer.

Daarnaast bestaat er ook de zaak van Brock Turner. Een veelbelovende zwemmer aan Stanford die achter een afvalcontainer een bewusteloze vrouw verkracht. Ondanks de getuigen en de snelle aanwezigheid van de politie hoeft hij maar voor een relatief lage straf van 3 maanden de gevangenis in. Waar zijn vader zelfs zegt dat hij een te zware straf heeft gekregen voor een actie van 20 minuten.

Een zaak zover krijgen dat het juridisch opgepakt wordt is al lastig, maar in het geval dat je wel besluit het incident te melden begint de ellende pas. Je karakter wordt in twijfel getrokken, al je herinneringen worden doorgespit en je moet een hoop geld neerleggen voor advocaten. Naast het feit dat deze ervaring traumatisch kan zijn bestaat er ook nog de mogelijkheid dat je zaak veel aandacht trekt. Dit alles gebeurt bijvoorbeeld bij de zaak van D. Pelicot in Frankrijk. Pelicot haar man was aangehouden voor het maken van foto’s onder de rokken van vrouwen. Bij het doorlopen van de computer van haar man werd allerlei beeldmateriaal gevonden van verkrachtingen van zijn vrouw, Dominique, terwijl ze bewusteloos was door slaappillen. In de rechtszaak worden 50 verschillende mannen aangeklaagd, waarvan sommigen zelf beweren dat ze niet wisten dat ze bewusteloos was, om hun straf te verminderen. Pelicot houdt zich dapper staande en wilde ook graag dat haar zaak openbaar behandeld wordt, om een voorbeeld te zijn voor anderen. Zo zijn er al steunbewegingen in 30 verschillende steden geweest voor haar zaak en wordt ze als een boegbeeld tegen seksueel geweld gezien.

Daarnaast mag je niet vergeten dat bij een aangifte van seksueel geweld ontzettend vaak een tegenaangifte van smaad wordt gedaan. Deze tegenaangifte wint vaker de zaak dan de originele aangifte van seksueel geweld. Bekende mensen die smaad-zaken zijn gestart zijn bijvoorbeeld de zanger A. De Munk, de zanger M. Borsato, roddelpraat-presentator D. Schouten, acteur H. Weinstein, columnist F. Virtanen, tv-presentator P. Poivre d’Arvor.

We mogen blij zijn dat er in Nederland sinds dit jaar de nieuwe wet seksuele misdrijven geldt. In plaats van dat in de zaak moet worden aangetoond dat er dwang in het spel was, kan er nu gekeken worden of er sprake was van ontbrekende wil. Ook seksuele intimidatie in het openbaar en het sturen van berichten van seksueel getinte aard aan kinderen is dan strafbaar. Toch is dit niet genoeg!

We moeten af van de maatschappelijke gedachte dat iemand het wel uitgelokt zou hebben of het toch wel had gewild. Ongeacht wat we dragen, of ons eigen gedrag, is het vragen van toestemming nog steeds belangrijk. Op dit moment wordt het weg-leunen of achteruit stappen in gezelschap vaak niet eens opgemerkt, terwijl dit grootse signalen zijn dat iemand niet op je zit te wachten. Vaak zeggen mannen dat vrouwen geen duidelijke signalen afgeven, maar zij realiseren zich niet dat veel vrouwen aangeleerd krijgen om nooit nee tegen een man te zeggen uit angst voor een agressieve reactie. Wij moeten elkaar leren hoe non-verbale signalen eruitzien en elkaar aanspreken op ongepast gedrag. Alleen met elkaar kunnen we een maatschappij maken die seksueel overschrijdend gedrag veroordeelt en vermindert en dat begint bij ons super interessante consent praatje!

Bronnen

Centrum seksueel geweld

https://centrumseksueelgeweld.nl/verkrachting/

Johan Derksen

https://www.parool.nl/nederland/johan-derksen-bekent-verkrachting-op-televisie-en-wekt-woede-bij-kijkers~bc4b319d/

Tegen aangifte van smaad vaker goedgekeurd

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2024/in-metoo-zaken-slaan-bekende-beschuldigden-steeds-vaker-terug-met-een-rechtszaak-wat-zijn-daarvan-de-gevolgen~v1081387/

Brock Turner

https://edition.cnn.com/2016/06/06/us/sexual-assault-brock-turner-stanford/index.html

Dominique Pelicot

https://www.france24.com/en/france/20240920-french-judge-limits-of-screenings-of-shocking-videos-in-mass-rape-case-gisele-dominique-pelicot-france

https://www.france24.com/en/europe/20240919-i-feel-humiliated-gis%C3%A8le-pelicot-outraged-by-suggestions-of-complicity-at-france-mass-rape-trial

https://www.france24.com/en/live-news/20240914-shame-must-change-sides-france-s-mass-rape-plaintiff-becomes-feminist-icon

Nieuwe wet seksuele misdrijven

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/seksuele-misdrijven/wet-seksuele-misdrijven

Verkrachting in mortuarium

https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20241021_94035059

Verschil verkrachting en aanranding

https://fondsslachtofferhulp.nl/nieuws/aanranding-verkrachting-misbruik/

Nieuwe wet

https://fondsslachtofferhulp.nl/nieuws/nieuwe-zedenwet-recht-zedenslachtoffers/#:~:text=De%20nieuwe%20zedenwet%20doet%20recht,verandering%20op%20gang%20te%20brengen.