EP-debat over agenda Iers voorzitterschap inzake Europese Grondwet - Hoofdinhoud

Verklaringen van Raad en Commissie - Het programma van het Ierse voorzitterschap en de Europe se Grondwet

Debat : 28 januari 2004

Stemming : 29 januari 2004

Debat

1. De Raad

Dick ROCHE doet zijn uiterste best de werkzaamheden van de Intergouvernementele Conferentie (IGC) te bespoedigen. Roche voert bilaterale gesprekken en hoopt de Europese Raad van maart een document met conclusies voor te leggen. Een akkoord kan natuurlijk niet worden afgedwongen als er geen politieke wil is. Elk land moet niet alleen aan het eigenbelang, maar ook aan het Europese belang denken. Het grootste deel van de Conventietekst is overeind gebleven. Het resultaat van de Conventie blijft centraal staan in de IGC. Het Italiaanse voorzitterschap heeft heel veel vooruitgang geboekt. Het Ierse voorzitterschap heeft geen geheime agenda, noch lievelingsprojecten. Het Ierse voorzitterschap zal er alles aan doen om tot een succesvolle afronding van de IGC te komen.

2. De Commissie

"Via de weg van later komt men op het plein van nooit," zegt Michel BARNIER i. De Europese Raad heeft in december de weg van later genomen. Velen dachten dat een later akkoord een beter akkoord zou zijn dan een slecht akkoord. De Commissie legt zich er niet bij neer dat later nooit wordt. Er moet een algemene mobilisatie komen van de publieke opinie om weer hoop te geven aan het grondwettelijk proces. De Commissie wil een algemeen, coherent akkoord, geen losse eindjes. Wat tijdens de laatste Europese Raad is bereikt, is geen acquis. Wat bereikt is, is achteruitgang ten opzichte van de huidige situatie.

Behalve dat het akkoord een volledig akkoord moet zijn, moet het ook zijn gebaseerd op de Conventietekst. Het resultaat van de Conventie is de best mogelijke tekst. Een paar kleine puntjes kunnen bijgevijzeld worden, zoals de samenstelling van de Commissie, maar het algemene evenwicht moet gehandhaafd blijven, met name de bepalingen op financieel terrein. Er moet snel een akkoord komen. Hoe langer het duurt, hoe kleiner de kans dat het lukt. De eerstvolgende kans is de Europese Raad van maart. De Commissie ondersteunt de door het EP opgestelde ontwerpresolutie.

3. Namens de delegatie van het EP in de Conventie

Elmar BROK (EVP/ED, D) zegt dat het momentum niet mag worden gemist. Brok voelt dat er een bereidheid bestaat om zo snel mogelijk tot resultaat te komen. Het Parlement is voorstander van een verdergaande democratisering van de Unie, alsook van het behoud en de uitbreiding van zijn financiële bevoegdheden. De uitgebreide Unie moet in staat blijven om te handelen. Er is veel discussie geweest over het Europa van verschillende snelheden. Dat is geen novum. Dat Europa bestaat al, de euro is daar het beste voorbeeld van. Vermeden moet worden dat Europa over tien, twintig jaar weer het Europa van de bondgenootschappen is, het Europa van 1914.

Klaus HÄNSCH (PES, D) ziet niets in een Europa van verschillende snelheden. Naarmate de tijd verstrijkt zal het moeilijker worden tot een Grondwet te komen. De resultaten van de Europese Raad van Napels mogen niet op de helling worden gezet. Niet alleen efficiëntie, ook het democratisch gehalte van de Unie moet de meetlat van het nieuwe Verdrag zijn. Er gloort hoop aan de horizon na de informele Raad van afgelopen week. Moge de Raad van het streepje licht een Europese zonsopgang maken.

4. Fractiewoordvoerders

Hans-Gert POETTERING (EVP/ED, D) sluit zich bij die wens aan. Binnenkort telt de Unie 450 miljoen mensen. Dat zijn veel meer inwoners dan de VS en Rusland samen hebben. Het Parlement moet de verkiezingen ingaan met een Grondwet die de weg baant. Daarom is de Conventie, op vraag van het EP, opgezet. Als de Conventie alléén had kunnen besluiten, was er al een Grondwet geweest. Het toeschuiven van schuld is niet constructief: waar er twee vechten, hebben er ook twee schuld. De kleine landen moeten net als de grote landen met respect behandeld worden. Er zijn geen eersteklas en tweedeklas lidstaten. Het is helemaal niet zo dat de Grondwet zal leiden tot een Europese superstaat. De Europese Grondwet versterkt wel het Europees Parlement én de nationale parlementen. Een kern-Europa leidt dan weer tot een teruggang. De EVP-ED is daarom tegen een kern-Europa.

"De reiziger die geen weg heeft, baant zich een weg," zo pareert Enrique BARON CRESPO (PES, E) de poëzie van Commissaris Barnier. Het klimaat is verbeterd. Pöttering heeft voor driekwart van zijn fractie gesproken. De Britse conservatieven zijn het vast niet met hem eens. Goed, meneer Pöttering, voor tachtig procent voor uw fractie dan.

De Conventietekst vormt het uitgangspunt in de onderhandelingen. Frankrijk, Duitsland, Polen en Spanje hadden problemen met de Conventietekst maar hebben nu via hun ministers laten weten dat ze tot een akkoord willen komen. De Unie komt niet vooruit als bepaalde landen aan de handrem blijven trekken. Die situatie moet worden voorkomen. De kiezer moet weten waarvoor hij kiest. Het Parlement moet de burger laten zien dat Europa democratischer en transparanter wordt. Dit jaar treden een nieuw EP en een nieuwe Commissie aan. Als de IGC niet tijdig wordt afgerond, dan is het de vraag wat een nieuw EP en een nieuwe Commissie zullen doen.

Andrew DUFF (ELD, VK) juicht de vooruitgang in de onderhandelingen toe waarover minister Roche verslag heeft uitgebracht. De Europese Raad van Brussel was een fiasco, maar nu moet het mogelijk zijn om voor 1 mei a.s. tot een overeenkomst te komen. De punten stemming met gekwalificeerde meerderheid en omvang en samenstelling van de Commissie zijn nog problematisch. Het Italiaanse voorzitterschap heeft onder druk van premier Blair afstand gedaan van de Conventietekst voor wat betreft het uitbreiden van de stemming met gekwalificeerde meerderheid. Zeer bezwaarlijk is het onthouden van gekwalificeerde meerderheidsstemming ten aanzien van de sociale zekerheid van migrerende werknemers. Eveneens bezwaarlijk zijn de wederopname van een nationaal vetorecht en het schrappen van de wetgevende bevoegdheden van het EP op het gebied van de bestrijding van de misdaad. Duff spreekt van sclerose van het Europese systeem. Alle lidstaten moeten water in de wijn doen, zeker ook de Britse minister-president, wie dat ambt ook bekleedt.

Volgens Esko SEPPÄNEN (EVL/NGL, FIN) wordt de wil van de lidstaten in hun parlementen bepaald. Maar de wil van de lidstaten is niet noodzakelijkerwijs de wil van de bevolking. Seppänen pleit voor referenda inzake de toetreding tot de nieuwe Unie. Het is niet nodig dat de Unie militaire bevoegdheden krijgt. De NAVO moet niet in de Grondwet worden genoemd, zoals nu wel het geval is in de ontwerp-Grondwet. Het sociale Europa is onvoldoende uitgewerkt. Seppänen wil meer sociale zekerheid en minder militarisme in Europa. In de IGC moet een koppeling worden aangebracht met de discussie over de Financiële Vooruitzichten.

Monica FRASSONI (GROENEN/EVA, B) zegt dat het de bedoeling van de IGC is om Europa democratischer te maken. De Conventietekst vertegenwoordigde een beperkte vooruitgang. Iedereen is optimistisch, maar is dat wel terecht? Waartoe wordt het Ierse voorzitterschap aangemoedigd? De resultaten van Napels zijn onvoldoende, er is helemaal geen sprake van democratisering. Er heerst ambiguïteit. Men mag zich niet tevreden stellen met het cliché van een halfvol of een half leeg glas. De parlementsleden en de publieke opinie moeten worden gemobiliseerd voor een democratisch offensief. Anders komt er een nog slechter akkoord dan de resultaten van Napels.

"Beste meneer Barnier, het gaat niet om later of nooit, maar om ergens of nergens. En dit akkoord leidt tot nergens," aldus William ABITBOL (EDD, F). De Commissie klampt zich vast aan een akkoord. De laatste eurobarometer is veelzeggend. Het enige beleid dat werkt op Europees niveau, valt buiten het gemeenschappelijk kader. Abitbol doelt op de besluitvorming ten aanzien van Irak en op de oprichting van een Europese defensie. Natuurlijk komt er wel een soort Grondwet, maar komt er ook meer democratie? Geen democratie zonder een referendum over de Constitutie. De kiezers zullen Pöttering wel laten blijken wat zij van zijn opvatting van democratie vinden.

5. Nogmaals de Raad

Dick ROCHE noemt het ontwerp-Verdrag visionair. Er is veel werk verzet maar er moet ook nog veel gebeuren. Er is niets overeengekomen, tot alles is overeengekomen.

6. Nogmaals de Commissie

Op bepaalde gebieden hebben de resultaten van Napels het ontwerp-Verdrag verduidelijkt, aldus Antonio VITORINO i. Maar er is ook sprake van achteruitgang, en wel op begrotingsgebied en op het gebied van de meerderheidsbesluitvorming. De Commissie steunt het informele akkoord over een Europese defensie. Het is niet de bedoeling om met dat akkoord een Europa van twee snelheden te creëren, integendeel. Het deelakkoord maakt juist duidelijk dat een gezamenlijk Europa ook een defensiegemeenschap omvat.