Voorbereidingsfase Europese voorstellen

Met dank overgenomen van Europa Nu.

Vrijwel alle voorstellen i voor nieuwe Europese regels worden door de Europese Commissie i ontwikkeld. De ontwikkeling van een voorstel neemt enige maanden tot verscheidene jaren in beslag, waarbij eerst onderzoek wordt gedaan en vaak inspraak plaatsvindt van regeringen, instellingen, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, deskundigen en burgers. Dit is hierdoor de beste fase om te helpen het beleid van de Europese Unie vorm te geven.

Inhoudsopgave

  1. Begripskader
  2. Procedure
  3. Beïnvloeding

1.

Begripskader

Initiatieven tot nieuwe voorstellen komen voort uit beleidsplannen en de uitvoering en evaluatie van bestaande wet- en regelgeving. Daarnaast is het op sommige gebieden noodzakelijk om maatregelen te nemen bij bepaalde acute maatschappelijke of internationale problemen. De Europese Commissie heeft dit exclusieve initiatiefrecht i voor vrijwel alle beleidsterreinen.

De Commissie stelt bij haar aantreden de vijfjaarlijkse strategische doelstellingen vast. Een oriënterend debat in het college van Commissarissen is het vertrekpunt van de planning en bepaalt de prioriteiten en de strategische doelstellingen van de Commissie. De secretaris-generaal brengt de directoraten-generaal i op de hoogte van de conclusies van het college van Commissarissen, waarna zij voorstellen doen om deze in acties om te zetten.

2.

Procedure

Voordat de Europese Commissie een voorstel doet, gaat zij eerst na of zij daartoe op basis van de Europese verdragen bevoegd is. Ook bekijkt ze of aan een aantal andere voorwaarden voldaan is, zoals de voorwaarde, dat iets alleen op Europees niveau gedaan mag worden als dat ook het beste Europees aangepakt kan worden. Deze voorwaarde wordt ook wel het subsidiariteitsbeginsel genoemd.

3.

Beïnvloeding

In deze fase zijn er ruime mogelijkheden voor beïnvloeding van de voorstellen. De Europese Commissie nodigt vaak ook maatschappelijke organisaties, lidstaten en burgers uit om hun visie op de voorstellen te geven. Naast inhoudelijke kan hier ook meegedacht worden over welk wetsinstrument en welke besluitvormingsprocedure van toepassing zullen worden gebruikt.

De Europese Commissie kan zijn conceptvoorstellen in deze fase toetsen door gebruik te maken van onder meer:

  • expertgroepen

    Dit type werkgroepen van de Europese Unie i adviseert de Europese Commissie i bij het opstellen van nieuwe wetgeving en nieuw beleid. Daarnaast houden ze zich bezig met controle, coördinatie en samenwerking met de lidstaten. Expertgroepen kunnen tijdelijk of permanent zijn ingesteld. De deskundigen worden niet betaald, maar krijgen een onkostenvergoeding. Expertgroepen zijn samengesteld uit deskundigen van nationale overheden, vertegenwoordigers van belangenorganisaties en/of experts uit het bedrijfsleven.

  • groenboeken

    Een groenboek (green paper) is een document van de Europese Commissie i dat moet uitnodigen tot verdere discussie over mogelijk te ontwikkelen beleid. Groenboeken zijn in een later stadium vaak een aanzet tot concrete voorstellen.

  • witboeken

    Een witboek (white paper) is een document van de Europese Commissie i waarin zij voorstellen voor nieuw beleid doet waar de Commissie verdere discussie over wil voeren. Witboeken zijn vaak een aanzet tot concrete wetsvoorstellen.

  • forums

    De Europese Commissie i organiseert soms in samenwerking met andere EU-instellingen forums waartoe specifieke belangengroepen (niet-gouvernementele organisaties, groeperingen uit het bedrijfsleven e.d.) worden uitgenodigd.