Afkondiging Marshallplan voor wederopbouw

Na de Tweede Wereldoorlog was de economische en politieke situatie in een groot deel van de wereld erg instabiel. Vanuit de Verenigde Staten, een land dat zelf relatief sterk uit de oorlog was gekomen, kwam het plan om de wereldeconomie en de politieke wereldorde te herstellen door zwaar getroffen landen te helpen met de wederopbouw.. In dit plan, dat beter bekend staat als het Marshallplan, stond internationale samenwerking centraal. Hoewel veel landen in eerste instantie niets zagen in het plan en hun eigen binnenlandse problemen het liefst zelf oplosten, accepteerden vooral veel Europese landen i uiteindelijk de Marshallhulp.

Toen George Marshall, de minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten, in 1947 zijn internationale herstelplan bekendmaakte, bleek dat de Verenigde Staten de verzwakte Europese landen niet alleen met geld te hulp wilde schieten. Het land streefde tegelijkertijd ook een mondiaal politiek herstel na. Om Europa sterker te maken moest het nauwer gaan samenwerken op meer verschillende terreinen.

Het economische doel van het Marshallplan was om geldverkeer tussen landen te vergemakkelijken en zo de wereldhandel te versterken. Op politiek vlak lag het plan in het verlengde van de zogenaamde Trumandoctrine. Op 12 maart 1947 kondigde President Truman aan hard op te treden tegen het toenemende communisme in de wereld. De Verenigde Staten zagen het communisme als een grote dreiging voor de internationale politieke stabiliteit. Ook Europa moest goed bestand zijn tegen deze dreiging. Het Marshallplan had uiteindelijk dus zowel voordelen voor Europa, als voor de Verenigde Staten zelf.

Na moeizame onderhandelingen die bijna een jaar duurden, ging in april 1948 de Amerikaanse hulp aan de wederopbouw van Europa officieel van start. Een belangrijke eis die de Verenigde Staten stelden in ruil voor deze hulp, was dat Europa zich zou verenigen in een eigen organisatie voor economische samenwerking. Zodoende werd op 16 april 1948 de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEES) opgericht. Bovendien werd er kort na de start van de Marshallhulp verder gedacht over een militaire samenwerking op internationaal niveau. Die kwam er een jaar  met de oprichting van de Noord-Atlantische Verdrags Organisatie (NAVO i).

Over de gevolgen van het Marshallplan voor Europa werd in de jaren erna verschillend gedacht. Er waren mensen die vonden dat er door het plan weinig was veranderd in de politieke en economische situatie in Europa. Anderen beschouwden de Amerikaanse hulp juist als een succes en zagen grote vooruitgang, zowel in Europa als in de gehele wereld. Hoewel de discussie over de positieve en negatieve gevolgen van het Marshallplan bleef bestaan, bleef het bijzonder dat Frankrijk en West-Duitsland voor het eerst na twee verwoestende wereldoorlogen nauw samenwerkten in een Europees verbond.