Kabinet-Zijlstra (1966-1967) - Hoofdinhoud

© Beeldbank Nationaal Archief

Staand v.l.n.r.: Diepenhorst, Witte, Bot, Veldkamp, Verdam, De Jong, Bakker en Middelburg (secretaris). Zittend v.l.n.r.: Luns, Biesheuvel, De Quay, Zijlstra, Klompe en Struycken.

Dit kabinet van KVP i en ARP i was een overgangskabinet. Het werd gevormd na de val van het kabinet-Cals i. Minister-president Zijlstra i was afkomstig uit de ARP. Het kabinet trad aan op 22 november 1966.

De voornaamste taken van het kabinet waren de voorbereiding van de begroting voor 1967, ontbinding van de Tweede Kamer en het uitschrijven van vervroegde Tweede Kamerverkiezingen.

De verkiezingen waren oorspronkelijk gepland voor mei 1967, maar werden na de val van het kabinet-Cals met drie maanden vervroegd. Het kabinet werd na de verkiezingen van 1967 i opgevolgd door het kabinet-De Jong i.

Formatie

Nadat de Tweede Kamer in de Nacht van Schmelzer i de motie-Schmelzer had aangenomen, bood het kabinet-Cals zijn ontslag aan. KVP'er Norbert Schmelzer werd vervolgens belast met de formatie. In eerste instantie probeerde hij een overgangskabinet te vormen met steun van de ARP i, de KVP i en enkele buitenstaanders. Zijn poging mislukte, waarna Beel i, opnieuw een KVP-voorman, gevraagd werd een nieuwe informatieronde te starten. Beel schoof vervolgens ARP'er Zijlstra i naar voren als premier, waarna de formatiepoging slaagde.

© De Telegraaf, 19-11-1966

Het kabinet Zijlstra zal het volgens de tekenaar niet makkelijk krijgen. Lonen & prijzen, bedrijfssluitingen, kapitaalschaarste, de hoge rente stand en werkloosheid vormen een oerwoud waar moeilijk door heen te komen valt. Ten slotte ligt ook nog de slang partijbelangen op de loer. zichtbare personen: Dr. J. Zijlstra

Regeerakkoord en regeringsverklaring

Omdat het kabinet-Zijlstra een overgangskabinet was kwam er geen nieuw regeerakkoord. Op 29 november 1966 legde premier Zijlstra de regeringsverklaring af.

De regeringspartijen beschikten samen niet over een meerderheid in de Tweede of Eerste Kamer. In deze kabinetsperiode vonden er geen verkiezingen voor de Eerste Kamer plaats. De verhoudingen in de senaat bleven dan ook ongewijzigd. Ook waren er bij geen van de regeringsfracties in de Tweede Kamer afsplitsingen.

Het kabinet-Zijlstra regeerde na de val van het kabinet-Cals i eind 1966 en begin 1967 als overgangskabinet. Vanwege de korte zittingsduur had het kabinet-Zijlstra nauwelijks gelegenheid een eigen economisch beleid te voeren. Wel trad tijdens deze kabinetsperiode, op 1 januari 1967, de Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO) van minister Veldkamp i (Sociale Zaken en Volksgezondheid) in werking. In tegenstelling tot in de oude Invaliditeitswet hoefde de arbeidsongeschiktheid nu niet meer uitsluitend veroorzaakt te zijn door de uitoefening van het beroep.

Omroepwet

Deze wet maakte toetreding van nieuwe zendgemachtigden mogelijk, stond op beperkte schaal reclame toe en leidde tot het samengaan van de NRU en de NTS in de NOS. De Omroepraad werd ingesteld. Het voorstel voor de Omroepwet was afkomstig van minister Vrolijk i uit het kabinet-Cals i. Zijn opvolgster Marga Klompé i slaagde erin deze belangrijke wet, ondanks verzet van de VVD en een deel van de CHU i, door het parlement te loodsen.

Het kabinet handelde de begroting voor 1967 af en nam een besluit over de winning van aardgas op de Noordzee. Vanwege toenemende werkloosheid, met name door enkele massaontslagen in de textielsector, trok het kabinet meer geld uit voor werkgelegenheidsbevordering.

Huwelijk prinses Margriet

Tijdens deze kabinetsperiode vond het huwelijk van prinses Margriet, tweede in de lijn van troonopvolging, plaats. Op 10 januari 1967 trouwde zij met mr. Pieter van Vollenhoven.

Het kabinet werd op de verkiezingsdag, 15 februari 1967, demissionair. Op 5 april 1967 trad het kabinet-De Jong i aan als opvolger.

Meer over