Lets voorzitterschap Europese Unie 1e helft 2015 (Lets voorzitterschap) - Hoofdinhoud
Van 1 januari tot en met 30 juni 2015 vervulde Letland voor de eerste keer in zijn geschiedenis het voorzitterschap i van de Raad van de Europese Unie i. Letland nam het stokje over van Italië i. Letland werkt nauw samen in een trojka i met Italië i en Luxemburg i, dat op 1 juli 2015 het voorzitterschap van Letland overnam.
Zoals afgesproken in het gezamenlijke trojka-programma richtte het Lets voorzitterschap zich, onder het thema 'een competitief en betrokken Europa', vooral op het te boven komen van de economische crisis en het faciliteren van groei in de Unie, het voltooien van een gezamenlijke digitale markt, en het versterken van de rol van de EU in een snel veranderende wereld.
Competitief Europa
Een van de eerste taken die Letland op zich nam, was het uitrollen van het nieuwe Europees Fonds voor strategische investeringen (EFSI i). Hiervoor wilde premier Laimdota Straujuma i zo snel mogelijk een constructieve discussie over wetgeving tussen de lidstaten en het Europees Parlement i tot stand brengen. Door middel van gerichte investeringen moet dit fonds structurele groei in de Unie bevorderen.
Het Lets voorzitterschap wilde veel aandacht besteden aan het ontwikkelen van een concept voor een Energie Unie i. Bijzonder belang werd hierbij gehecht aan het versterken van de energie onafhankelijkheid en het tot stand brengen van een gezamenlijke energiemarkt. Bij het ontwikkelen van het nieuwe energiebeleid hecht de EU een hoog belang aan het bouwen van een klimaatvriendelijk, kostenefficiënt en veilige energiesector.
Digitaal Europa
Het voltooien van een gezamenlijke digitale markt in 2015 wordt gezien als een essentieel onderdeel voor de groei en het concurrentievermogen van de Europese Unie. Hiervoor zal de digitale infrastructuur in de digitale omgeving goed geregeld moeten zijn.
Letland zette tijdens het voorzitterschap de gezamenlijke digitale markt, waar oud-eurocommissaris Neelie Kroes i zich al hard voor maakte, weer op de agenda. De tweedeling in digitale toegang die nu in Europa bestaat moest hiermee worden opgelost; onbeperkte digitale toegang voor iedere EU-burger moet de nieuwe standaard worden.
Veiligheid in de digitale omgeving was het tweede punt waar Letland zich intensief mee bezighield. Het invoeren van een nieuw instrument voor digitale identificatie moet zorgen voor meer vertrouwen en geloof in de digitale omgeving. Het opzetten van een breder raamwerk voor de netwerk- en informatieveiligheid moet toenemende cybercriminaliteit tegengaan.
Betrokken Europa
Onder het Lets voorzitterschap wilde de EU werken aan het versterken van de rol van de EU in de wereld. Prioriteiten hierbij waren het Oostelijk Partnerschap en het versterken van de banden met landen in Centraal Azië. Bijzondere aandacht ging uit naar de relatie tussen de EU en de Letse buurstaat Wit-Rusland i. Letland achtte het van belang om bij het buurlandenbeleid te blijven werken aan het uitdragen van politieke waarden, mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting.
De Letten hadden en ook te maken met de bedreigingen in het oosten van Europa. Door diplomatie en politieke dialoog moest de situatie in Oekraïne verbeterd worden. Ook de rol van Rusland werd hierbij door Letland aandachtig in de gaten gehouden. Het strategisch partnerschap met Rusland werd kritisch tegen het licht gehouden, daar waar andere partnerschappen verder uitgebouwd moesten worden. Op deze manier wilde de EU onder Lets voorzitterschap haar rol als sterke globale actor versterken.
Onder het Lets voorzitterschap werkte de EU verder aan de versterking van het multilateraal handelsstelsel en bilaterale handelsovereenkomsten. Zo werden de onderhandelingen met de Verenigde Staten over het nieuw af te sluiten handelsakkoord, het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), gecontinueerd.
Ten slotte benadrukte het Lets voorzitterschap de noodzaak van het continueren van de EU-uitbreiding. De letten wilden in hun half jaar voorzitterschap dan ook nieuwe hoofdstukken openen in de lopende uitbreidingsonderhandelingen.
Het Europees Fonds voor Strategische Investeringen was een belangrijk onderwerp waar het Lets voorzitterschap zich mee bezighield. De overeenkomst met het Europees Parlement zorgde ervoor dat het voorstel nog voor het einde van het voorzitterschap kon worden aangenomen. Nieuwe investeringen werden daardoor al in de zomer van 2015 mogelijk.
Ook zette Letland zich in voor de energie-unie. De ministers op het gebied van energie hebben onder Lets voorzitterschap besluiten aangenomen over de implementatie van de energie-unie, waarbij de focus lag op een veilige, duurzame en betaalbare energievoorziening voor de consument.
In het kader van de digitale interne markt heeft het Lets voorzitterschap een aantal digitale kwesties onder de aandacht gebracht. Zo is er een algemene aanpak opgesteld wat betreft databescherming en is er een voorlopig akkoord bereikt met het Europees Parlement over het afschaffen van de roamingkosten.
Belangrijk tijdens het Lets voorzitterschap was bovendien de top van het Oostelijk Partnerschap die op 21 en 22 mei 2015 plaatsvond. Het belang van de relatie tussen de EU en de landen van het Oostelijk Partnerschap werd benadrukt door meer dan tien bijeenkomsten op verschillende beleidsgebieden. Verder zette Letland zich in voor het vernieuwen van de strategie van de EU ten opzichte van Centraal Azië.