AO Kinderopvang - Hoofdinhoud
Op 21 juni debatteerde de commissie Sociale Zaken over de kinderopvang. Op de agenda stonden uiteenlopende punten maar de focus kwam met name te liggen op de invoering van de wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang. Lees hieronder mijn inbreng en/of kijk het hele debat terug.
Voorzitter.
In maart behandelden wij twee wetten over de kwaliteitsverbetering van de kinderopvang en de harmonisatie van peuterspeelzalen met de kinderopvang. Toen gaf ik aan, ook uit eigen ervaring, dat het een bijzonder en spannend moment is als je je baby naar de opvang brengt. Je wilt er gewoon vanuit kunnen gaan dat je kind daar goed en veilig wordt opgevangen. Dat was in de basis de motivatie van de VVD, en van veel partijen. Voor de VVD staat de veiligheid van kinderen voorop. Het gaat om goede kwaliteit, maar natuurlijk ook om betaalbaarheid, toegankelijkheid en keuzevrijheid van ouders. Bij de wetsbehandeling hebben wij daaromtrent al een aantal zorgen naar voren gebracht, bijvoorbeeld over de betaalbaarheid. Wij dienden een motie in om die nader te onderzoeken. De minister ontraadde die motie toen. Wij vroegen de minister of de invoeringstermijn niet te kort was. Moet je na 1 januari misschien niet wat soepeler zijn? Nee, zei de minister, dat gaan we absoluut niet doen. Nu zijn we drie maanden verder en kondigt de minister aan toch extra onderzoek te gaan doen naar de kostenontwikkelingen en de invoeringstermijn voor de beroepskracht-kindratio bij baby's. Die wordt een jaar later.
Deels was de opstelling van de minister ook wel begrijpelijk, omdat de wetten natuurlijk voortkwamen uit een heel breed gesteund akkoord. De minister kon, niet onterecht, zeggen dat de sector zelf aangaf dat het uitkomt en dat het kan. De eenheid van de sector hebben we de laatste dagen toch een beetje zien verbrokkelen, to put it mildly. Het kwam net al in het interruptiedebatje met de heer Heerma naar voren: we zijn bestookt met allerlei brieven met telkens wisselende ondertekenaars. De vraag aan de minister is dan ook wat nou nog de status is van het akkoord dat is gesloten.
Los van dat hele proces en al die clubs die nu wat minder eensgezind zijn, is het gewoon in het belang van kinderen en ouders dat de politiek nu besluiten neemt. Wat ons betreft is het verstandig om de invoering van de beroepskracht-kindratio bij de baby's met een jaar uit te stellen. Dan nog krijg je per 1 januari een harde knip, zoals dat wordt genoemd: van de ene dag op de andere moet je meer personeel ingezet hebben. Dat kan natuurlijk tot problemen leiden. Destijds, toen we nog van de oude invoeringsdatum uitgingen, heb ik de Kamer ook al gevraagd wat we gaan doen als een kinderdagverblijf er werkelijk alles aan heeft gedaan om extra mensen te werven, maar die er simpelweg niet zijn. Ga je dan vanaf dag één keihard handhaven? Ik krijg hierop graag een reactie van de minister.
Het is goed dat er nu uitgebreider en meer onderzoek wordt gedaan naar de kosten van alle maatregelen. Wij vragen de minister wanneer hij dat rapport denkt te kunnen opleveren. Ik zeg daar wel bij — volgens mij heb ik de minister ook zo begrepen in zijn brief — dat wat de VVD betreft de uitkomst van dat onderzoek niet automatisch kan betekenen dat de rijksoverheid maar weer gaat bijplussen. We moeten alles dan gewoon opnieuw bezien.
Dan nog twee andere punten. Er staan heel veel rapporten en onderzoeken op de agenda. Een van de interessantste ging over de handhaving. Alhoewel het algehele beeld is dat het goed gaat met de kwaliteit in de kinderopvang en dat het de afgelopen jaren ook beter gaat, zat er één aspect in waarvan ik nogal schrok. Bij 100 gemeenten is extra ingezoomd op de kinderdagverblijven. Bij 20% bleek de kwaliteit gedurende meerdere jaren niet op orde te zijn. Dat ging dan niet over een dopje dat scheef op de pindakaaspot was gedaan, maar echt over zaken waarvan de gemeenten aangaven dat ze zich er grote zorgen over maakten, omdat er grote risico's waren voor de kinderen. In het rapport geeft de minister aan dat hij nog maar eens in gesprek zou gaan over wat er aan de hand is. Ik ben benieuwd wat daaruit gekomen is, want ik neem aan dat ook hij hiervan schrikt. Als substantiële kwaliteitszaken langjarig niet op orde zijn zodat het onveilig is voor het kind, moet zo'n locatie dan niet gewoon een keer dicht?
Tot slot een wat meer technisch punt. Bij het debat over de Wet minimumloon hebben meerdere partijen aandacht gevraagd voor de positie van gastouders in relatie tot het wetsvoorstel ovo (overeenkomst van opdracht). Het is een beetje technisch, voorzitter, maar door de wetswijzigingen dreigde de gastouderopvang in de problemen te komen. De minister erkende dat en zei met een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) te zullen komen om het op te lossen. Bij mijn weten heb ik die nog niet gezien. Mijn vraag is dus ook wanneer we de AMvB kunnen verwachten.