Strategie voor de veiligheidsunie: het momentum voor de uitvoering van belangrijke initiatieven vasthouden - Hoofdinhoud

In juli werd de nieuwe EU-strategie voor de veiligheidsunie 2020-2025 gepresenteerd. Vandaag komt de Commissie, met dit eerste voortgangsverslag, haar belofte na om regelmatig verslag uit te brengen over de vooruitgang op het gebied van veiligheid.

Het verslag gaat in op maatregelen die op EU-niveau zijn genomen in het kader van de vier hoofdprioriteiten: een toekomstbestendige veiligheidsomgeving, het aanpakken van veranderende dreigingen, het beschermen van de Europeanen tegen terrorisme en georganiseerde misdaad, en een krachtig Europees veiligheidsecosysteem. Deze rapportage over het veiligheidsbeleid is breed opgezet en bestrijkt thema's als vaardigheden, bewustmaking en onderwijs - volgens het samenlevingsbrede concept van de nieuwe strategie. Centraal in het verslag staat de uitvoering van de beslissingen die zijn overeengekomen. Daarvoor zijn volgehouden inspanningen van de EU-instellingen en de nationale autoriteiten nodig, zowel op politiek als op operationeel gebied.

Vicevoorzitter voor de bevordering van onze Europese levenswijze Margaritis Schinas i: “De veiligheidsvoorschriften die de afgelopen twee decennia op EU-niveau zijn opgesteld, zullen, hoe degelijk ze ook zijn, niets uithalen als ze niet effectief en consequent worden toegepast. Daarom hamert deze Commissie onafgebroken op het belang van uitvoering. Vandaag roepen wij de lidstaten op hun inspanningen op te voeren om ervoor te zorgen dat er geen lacunes of vertragingen zijn bij de toepassing van belangrijke veiligheidsinstrumenten zoals de EU-regels inzake terrorismebestrijding, vuurwapens en de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering. Het waarborgen van de veiligheid van de EU-burgers is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid die van ons allemaal een bijdrage vereist.”

Commissaris voor Binnenlandse Zaken Ylva Johansson i: “Interne veiligheid staat centraal in de strategie voor de veiligheidsunie. Vandaag, en in de komende weken, zal ik de onderwerpen aanpakken waarvoor actie nodig wordt geacht. Het gaat dan onder meer om het verbeteren van de reactie van de EU op terroristische online-inhoud, het doen samenwerken van IT-systemen en het identificeren, melden en verwijderen van onlinemateriaal over seksueel misbruik van kinderen.”

Belangrijke vooruitgang en vereiste maatregelen

Het verslag gaat in op de grote vooruitgang die in de periode oktober 2019-december 2020 is geboekt met prioritaire wetgevingsinitiatieven en andere initiatieven in het kader van de vier strategische prioriteiten, en geeft aan op welke gebieden verbetering nodig is.

• - 

  Een toekomstbestendige veiligheidsomgeving: dit jaar heeft de Commissie strategische en technische maatregelen genomen om de cyberbeveiliging van 5G-netwerken te waarborgen en grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen aan te pakken. Maar er is nog meer nodig om de bescherming en de veerkracht van de fysieke en de digitale infrastructuur te verbeteren en deze bestand te maken tegen allerhande dreigingen, of het nu gaat om door de natuur of door de mens veroorzaakte rampen of om terroristische aanslagen. De Commissie zal daartoe binnenkort voorstellen indienen. Het misbruik van opkomende technologieën, zoals drones, vraagt om specifieke vereisten op het vlak van beveiliging. Ook daaraan wordt gewerkt. De allereerste cybersancties die na cyberaanvallen zijn opgelegd, krijgen eveneens aandacht in het verslag.
• - 

  Aanpak van veranderende dreigingen: in de strijd tegen veranderende dreigingen heeft de Commissie maatregelen genomen tegen seksueel misbruik van kinderen, hybride aanvallen en desinformatie, zodat de lidstaten over de juiste instrumenten beschikken om criminaliteit te bestrijden en te vervolgen, met volledige inachtneming van de grondrechten. De Commissie roept de lidstaten op om de richtlijn betreffende aanvallen op informatiesystemen en de richtlijn ter bestrijding van seksueel misbruik van kinderen volledig uit te voeren. In juli heeft de Commissie haar goedkeuring gehecht aan de EU-strategie voor een doeltreffender bestrijding van seksueel misbruik van kinderen. Vervolgens heeft zij tussentijdse wetgeving voorgesteld om de vrijwillige opsporingsinspanningen van onlinecommunicatiediensten na 21 december 2020 (wanneer deze aanbieders onder het toepassingsgebied van de e-privacyrichtlijn vallen) te kunnen voortzetten. De Commissie werkt aan een langetermijnoplossing, die in 2021 zal worden gepresenteerd.
• - 

  De Europeanen beschermen tegen terrorisme en georganiseerde misdaad: de Commissie keurt vandaag een nieuwe EU-agenda voor terrorismebestrijding goed ter versterking van het EU-kader om te anticiperen op dreigingen en risico's, radicalisering en gewelddadig extremisme te bestrijden en mensen en infrastructuur, met name openbare ruimten, te beschermen. Vandaag wordt ook een voorstel aangenomen om het mandaat van Europol, het EU-agentschap voor politiële samenwerking, te herzien, met als doel de werkzaamheden van Europol op het gebied van de bestrijding van georganiseerde misdaad en terrorisme te versterken.
• - 

  Een krachtig Europees veiligheidsecosysteem is afhankelijk van nauwe samenwerking en informatie-uitwisseling en goed gecontroleerde buitengrenzen. Daarom moet de nadruk vooral liggen op de uitvoering van overeengekomen hervormingen, met name om databanken voor migratiebeheer, grenstoezicht en veiligheid interoperabel te maken.

In het verslag wordt ook benadrukt dat de onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Raad over de voorgestelde verordening inzake terroristische online-inhoud dringend moeten worden afgerond. Hetzelfde geldt voor het EU-internetforum, een essentieel platform dat de lidstaten en de sector samenbrengt om de verspreiding van terroristische online-inhoud te voorkomen en radicaliserende boodschappen tegen te gaan.

Chronologisch overzicht

Op 24 juli 2020 heeft de Commissie de EU-strategie voor de veiligheidsunie 2020-2025 aangenomen. Deze bevat een aantal initiatieven om een multidisciplinaire, gecoördineerde en geïntegreerde aanpak van veiligheid tot stand te brengen, met volledige inachtneming van de grondrechten.

In de strategie wordt uiteengezet op welke strategische en onderling afhankelijke prioriteiten op het gebied van veiligheid de EU zich in de periode 2020-2025 zal concentreren. De strategie bouwt voort op de vooruitgang met de Europese veiligheidsagenda 2015-2020 en voegt daar, in het licht van nieuwe uitdagingen, een aantal elementen aan toe.

Meer informatie

Eerste voortgangsverslag over de EU-strategie voor de veiligheidsunie

Bijlage 1: Stand van de uitvoering van de veiligheidswetgeving

Bijlage 2: Routekaart voor de uitvoering

Factsheet: De EU-strategie voor de veiligheidsunie, eerste voortgangsverslag

Internet: EU-strategie voor de veiligheidsunie