Dienstenrichtlijn - Hoofdinhoud

Dankzij de Dienstenrichtlijn kunnen Europese eenmansbedrijven sinds 2009 bijna net zo eenvoudig hun diensten i in andere EU-landen aanbieden als in eigen land. Het vrije verkeer van werknemers vormde één van de speerpunten van de interne markt i. Met de invoering van de Dienstenrichtlijn is na vrij verkeer van personen i, goederen i en kapitaal i ook vrij verkeer van diensten i gerealiseerd.

Meer concurrentie moest leiden tot betere dienstverlening en lagere tarieven voor de consument. De keerzijde hiervan was dat zelfstandigen uit bepaalde landen van de Europese Unie i hun diensten goedkoper aan konden bieden dan anderen. Denk aan goedkope arbeidskrachten uit Oost-Europa die naar West-Europa komen om hier te werken. De richtlijn geldt voor allerlei eenmanszaken, van loodgieters tot accountants en van apothekers tot architecten. In de Dienstenrichtlijn wordt een uitzondering gemaakt voor een deel van de publieke sector en een aantal andere diensten. Zo vallen bijvoorbeeld het onderwijs, de zorg en het openbaar vervoer niet onder de Dienstenrichtlijn. Ook financiële diensten, het gokwezen en particuliere beveiligingsdiensten zijn uitgesloten.

De Nederlander Frits Bolkestein i was in de periode van 1999 tot 2004 belast met de portefeuille voor de interne markt i in de Europese Commissie i. Het regelen van het vrije verkeer van diensten behoorde daarbij tot één van zijn taken. Begin 2004 legde hij zijn technisch ingewikkelde wetsvoorstel voor een Dienstenrichtlijn op tafel. In dat voorstel gaat het vooral om het opruimen van belemmeringen bij de binnengrenzen. Wie in de ene lidstaat i zijn diensten mag aanbieden, mag dat ook in alle andere landen. Hierbij wordt het beginsel van het 'land van oorsprong' gehanteerd, dat inhoudt dat regelgeving van het land waar de dienstverlener vandaan komt geldt.

Verzet tegen de Dienstenrichtlijn

De linkse fracties in het Europees Parlement i vroegen zich af of nationale wetten wel genoeg basiseisen, zoals de bescherming van de veiligheid, de gezondheid, het milieu en de consumenten, zou waarborgen. Ook was er de angst dat het 'land van oorsprong'-beginsel tot oneerlijke concurrentie zou leiden. Er werd een oplossing gevonden voor dit probleem: dienstverleners mogen hun diensten in een andere lidstaat aanbieden als ze voldoen aan de eisen van vakbekwaamheid die in hun eigen land gelden, maar ze moeten ook voldoen aan de basiseisen van het land van bestemming.

In de Europese ministerraad i bleek Nederland een van de felste tegenstanders van het compromis van het Europees Parlement. De toenmalige minister Brinkhorst i (Economische Zaken) was van plan zoveel mogelijk van de oorspronkelijke tekst van Commissaris Bolkestein overeind te houden. Maar op de Lentetop van de regeringsleiders in maart 2006 legde toenmalig minister-president Balkenende i zich uiteindelijk neer bij het compromis dat in het Europees Parlement was gesloten.

Er was verder verzet van de werkgevers, die vreesden dat de Dienstenrichtlijn door de aanpassingen ten opzichte van het oorspronkelijke voorstel te veel afgezwakt was, waardoor de economische voordelen beperkt zouden blijven. Deze aanpassingen leidden tot de uitsluiting van de toepassing van de Dienstenrichtlijn op de uitzendbranche, het onderwijs, het openbaar vervoer en de zorg.

Invoering

De Dienstenrichtlijn (2006/123/EC i) werd, na aanneming door het Europees Parlement en de Europese Raad i, eind december 2006 gepubliceerd. Op 28 december 2009 moesten alle lidstaten hun wetgeving hebben aangepast, om juridische en administratieve belemmeringen voor grensoverschrijdende dienstverleners weg te nemen.

In Nederland is de Europese Dienstenrichtlijn omgezet in de Dienstenwet. Dankzij deze richtlijn kunnen bedrijven die diensten leveren zich vestigen in een ander EU-land. Om dit te bereiken moesten EU-landen verschillende maatregelen treffen. Denk aan het schrappen van discriminerende eisen en belemmeringen, informatie verschaffen over nationale regelingen en het versoepelen van vergunningsregelingen.