Gewone herzieningsprocedure - Hoofdinhoud

Het herzien van de Europese verdragen i is een lange en zware procedure. Dat is te verwachten omdat het diep kan ingrijpen in de werking en structuur van de Europese instellingen en de manier van besluiten nemen in de Europese Unie. In de gewone herzieningsprocedure kunnen de verdragen op alle onderdelen gewijzigd worden.

In het kort loopt de procedure als volgt: als de Europese Raad i in meerderheid vindt dat een verdragswijziging nodig is dan wordt er een Conventie bijeengeroepen, of, als er minder ingrijpende wijzigingen nodig zijn, een Conferentie van de lidstaten. Is er in de Conventie of de Conferentie een akkoord over de aanpassingen aan de verdragen dan moet iedere lidstaat afzonderlijk de wijzigingen goedkeuren.

Wanneer de verdragen slechts op bepaalde beleidsterreinen worden aangepast, dan kan in sommige gevallen gebruik worden gemaakt van de vereenvoudigde herzieningsprocedure i.

Stap 1: initiatief

Een regering van een lidstaat, of het Europees Parlement i of de Europese Commissie i kan bij de Raad van Ministers een voorstel indienen om de Europese verdragen aan te passen. De Raad stuurt de voorstellen naar de Europese Raad i en - ter kennisgeving - naar de nationale parlementen.

Stap 2: behandeling van het voorstel: de Conventie

De Europese Raad, na raadpleging van het EP en de Commissie, besluit met gewone meerderheid van stemmen i of een voorstel besproken zal worden.

De onderhandelingen over de voorgestelde verdragswijziging(en) worden gevoerd in een Conventie. Daarin zitten vertegenwoordigers van de nationale parlementen, de Europese Raad, het Europees Parlement en de Commissie. Bij institutionele wijzigingen op monetair gebied wordt ook de Europese Centrale Bank i geraadpleegd.

De Conventie besluit bij consensus om het uiteindelijke voorstel naar een "Conferentie van vertegenwoordigers van de regeringen der lidstaten" te sturen.

Stap 3: goedkeuring

De Conferentie van de lidstaten moet de voorgestelde verdragswijziging(en) in 'onderlinge overeenstemming' goedkeuren - iedere lidstaat moet het eens zijn met het voorstel.

Tenslotte moeten de lidstaten elk afzonderlijk het verdrag goedkeuren.

Verkorte herzieningsprocedure

Deze variant van de herzieningsprocedure verloopt hetzelfde als wat hierboven beschreven staat, maar de tweede stap wordt overgeslagen.

Wanneer de Raad van Ministers een voorstel doorstuurt naar de Europese Raad kan de Europese Raad, met meerderheid van stemmen i, besluiten dat de reikwijdte van de voorgestelde wijzigingen niet zo ingrijpend en veelomvattend is dat een Conventie nodig is. In plaats daarvan wordt overgegaan op de Conferentie van de lidstaten.

Het verschil met de vereenvoudigde procedure is dat ook met de verkorte procedure alle onderdelen van het verdrag gewijzigd mogen worden.

Voordat het Verdrag van Lissabon i van kracht werd, was de besluitvorming beperkt tot een Conferentie van de lidstaten, bekend onder het acroniem IGC. De procedure kwam overeen met de huidige verkorte procedure. Het was niet in alle gevallen nodig om ook de Europese Commissie te raadplegen en het Europees Parlement had niet het recht om een verdragswijziging voor te stellen.

De gewone herzieningsprocedure vindt zijn basis in het Verdrag betreffende de Europese Unie i:

• - 

  procedure en toepassing: VEU titel VI art. 48 i lid 1 t/m 5